ಸಂಪಾದಕೀಯ್:
ಕಾಳೀಜ್ ಕಾಂತೊಂವ್ಚೆಂ ಸುಕ್ಣೆಂ!
ಸುಕ್ಣ್ಯಾಂಕ್ ಆನಿ ಕವಿಂಕ್ ಆದಿಂ ಥಾವ್ನ್ ಲಾಗ್ಸಿಲಿ ಚಂಗಾಯ್. ಸುಕ್ಣಿಂ ಕವಿಂಕ್ ಸಾಂಗಾತ್ ಆನಿ ಪ್ರೇರಣ್ ಜಾಲ್ಯಾಂತ್ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಯ್, ತಡ್ ಆನಿ ಗಡ್ ಉತ್ರುನ್ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ರಿತಿನ್ ಜಿಯೆಂವ್ಚಿಂ ಹಿಂ ಸುಕ್ಣಿಂ ಕವಿಚ್ಯಾ ಕಲ್ಪನಾಕೀ ಪಾಕಟೆ ದಿತಾತ್. ಅಸಲಿಂ ಸುಕ್ಣಿಂ ಆಜ್ ಪಾಚ್ವ್ಯಾ ರಾನಾ ಬದ್ಲಾಕ್ ಕೊಂಕ್ರಿಟಿಚ್ಯಾ ರಾನಾಂತ್ ಘೊಂಟೆರ್ ಬಾಂದ್ಚೆಂ ಪಳೆತಾನಾ ಕವಿಕ್ ಸೊಸನಾ. ಜಾಗತೀಕರಣಾಚ್ಯಾ ಪ್ರಭಾವಾನ್ ರೂಕ್ ಝಾಡಾಂ, ಮೊನ್ಜಾತಿ, ಸುಕ್ಣಿಂ ಸಾವ್ಜಾಂಚೆಂ ಸತ್ತ್ಯಾನಾಸ್ ಜಾತಾನಾ, ಪ್ರಗತೆಚೆಂ ಮುಕ್ಡೆಂ ಘಾಲ್ನ್ ನಂಜ್ಯೊ ಹಾಸ್ಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಜಾಗತೀಕರಣಾಚೊ ಪ್ರಭಾವ್ ಕವಿತೆಚೆರೀ ಪಡ್ಲಾ. ಮನ್ಶಾಚ್ಯಾ ಆಬ್ಲೆಶ್ಯಾವರ್ವಿಂ ಪೃಥ್ವಿ ಹುನ್ಸಾಣೆನ್ ಉಕಡ್ತಾನಾ ಸಂಕಟ್ ಫಕತ್ ಮನ್ಶಾಕುಳಾಕ್ ನ್ಹಯ್, ಬಗರ್ ಪೃಥ್ವೆಚ್ಯೊ ಸರ್ವ್ ಜೀವಿ ವೊಳ್ವಳೆ ಭೊಗುನ್ ಅಸಾತ್. ಹೆಂ ಪಳೆವ್ನ್ ಕವಿ ಖರೆಂಚ್ ಕಳ್ವಳ್ತಾ.
ಆಮ್ಚ್ಯೊ ಚಡ್ಶೊ ಕವಿತಾ ಸರಲ್ಲೊ ಕಾಳ್ ಆನಿ ವರ್ತಮಾನ್ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಸಂಗ್ತಿಂ ಭೊಂವ್ತಿಂಚ್ ರೆವ್ಡಾಲ್ಲ್ಯೊ ದಿಸ್ತಾತ್. ಪೃಥ್ವೆಚ್ಯೆ ಹುನ್ಸಾಣೆವರ್ವಿಂ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಮನ್ಶಾಕುಳಾಚಿ ಗೊಮ್ಟಿ ನಾಸಾಚ್ಯೆ ಧಾರಿರ್ ಚಿಡ್ಕುನ್ ರಾವ್ಲ್ಯಾ ಆಸ್ತಾಂ, ಫುಡಾರಾಚಿ, ಭವಿಶ್ಯತ್ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಸಂಗ್ತಿಂವಿಶಿಂ ಕವಿತಾ ಉಬ್ಜೊಂಚಿ ಆನಿ ತ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ ನವೆಂ ಚಿಂತಪ್ ವ್ಹಾಳ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ಆಸಾ. ಹಿ ಪೃಥ್ವಿ ಮನ್ಶಾಕುಳಾಚೊ ಪೋಸ್ ಕರ್‍ನ್ ಆಸ್ತಾನಾ ಮನ್ಶಾನ್ ಕಶೆಂ ಪೃಥ್ವಿಚೊ ಪೋಸ್ ಕರ್‍ಯೆತ್ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಚಿಂತ್ಪಾಚೆಂ ವಾರೆಂ ಬಳಾನ್ ವ್ಹಾಳೊಂವ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ಆಸಾ. ಕವಿತೆಕ್ ಮನ್ಶಾ ಕಾಳೀಜ್ ಕಾಂತೊಂವ್ಚಿ ಸಕತ್ ಆಸಾ. ತೀಕ್ಷ್ಣ್ ದಿಶ್ಟಿಚ್ಯಾ ಕವಿಕ್ ಗುಪಿತ್ ಆನಿ ಲಿಪ್ತೆಂ ಭವಿಶ್ಯ್ ಉಗ್ತೆಂ ಕರ್‍ಚಿ ಸಕತ್ ಆಸಾ. ಬದ್ಲುನ್ ವೆಚ್ಯಾ ಸಂಗ್ತಿಂ ಥಂಯ್ ಲಾಗ್ಸಿಲ್ಯಾನ್ ಗುಮಾನ್ ದೀವ್ನ್ ಆಪ್ಲಿಂ ಕ್ಷಿಪ್ರ್ ಆನಿ ತೀವ್ರ್ ಭೊಗ್ಣಾಂ ಪ್ರಕಟುಂಕ್ ಊಂಚಿ ಭಾಸ್ ವಾಪರುನ್ ರೋಶು ತಸಲೊ ಕವಿ ಕವಿತಾ ಘಡ್ತಾನಾ ದಾಧೊಸ್ಕಾಯ್ ಭೊಗ್ತಾ. ಅಸಲ್ಯಾ ಕವಿಕ್ ಭವಿಶ್ಯಾಚೊ ಕವಿ ಮ್ಹಣ್ ವೊಲಾಂವ್ಕ್ ಮ್ಹಾಕಾ ದಾಕ್ಶೆಣ್ ನಾ. ರೋಶುಕ್ ಕವಿತಾ ಕುಳಾರ್ ಪೊಟ್ಲುನ್ ಧರ್‍ನ್ ಸ್ವಾಗತ್ ಕರ್‍ತಾ.
- ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಎಲ್ ಡಿಕೂನ್ಹಾ
ಕವಿತಾ
ಸುಕ್ಣ್ಯಾಚೆಂ ರುದಾನ್
ವಾಡ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ರಾನಾಚಿ ಗೊಮ್ಟಿ ಲುಂವ್ಲ್ಯಾ
ಸುಕ್ಣೆಂ ಕರ್‍ತಾ ರುದಾನ್
ಮನ್ಶಾ ಕಾಳೀಜ್ ಕಾಂತೊಂವ್ಕ್ ಚಿಂತ್ತಾ
ಘೊಂಟೆರ್ ಬಾಂಧ್ಚ್ಯಾ ನಿಬಾನ್.
ರೆವೆಂತ್ಲೊ ಬಂಗ್ಲೊ ಸೊಭ್ಲಾ ಗಾಂವಾರ್
ಭಾಂಗ್ರಾ ಸುಕ್ಣ್ಯಾಂಕ್ ಪಿಂಜ್ರೊಯೀ ಭಾಂಗರ್
ನಿರ್ಜೀವ್ ರುಕಾಂಕ್ ಫ್ಯಾಶನಾಂ ಆವ್ತಾರ್
ಸರ್ದಾರ್ ನಾಚ್ತಾ ಸೊರೊ ಆಮಾಲಾರ್
ಕಾಮಾಚೆಂ ಚೊಯ್ತಾ ಸದಾಂನೀತ್ ಮುಲ್ಯಾರ್
ಘೊಂಟೆರ್ ಕೊಸಾಳ್ತಾ ರಿತ್ಯಾ ಜಾಗ್ಯಾರ್.
ಗ್ರೇಸ್ತ್ ಮಂದಿರಾಂತ್ ಪಯ್ಶಾಂ ಸಾಗೊರ್
ದುಬ್ಳ್ಯಾ ದೆವಾಲಾಗಿಂ ದುಕಾಂ ಹಜಾರ್
ರೂಕ್ ಜಾಲಾ ಖುರಿಸ್ ದೊಂಗ್ರಾರ್
ಘೊಂಟೆರ್ ಬಾಂಧ್ಲಾ ತಾಚ್ಯಾ ಖಾಂದ್ಯಾರ್
ಮೆಲ್ಲ್ಯಾ ಮೊಡ್ಯಾಕೀ ದುಡ್ವಾ ರಜಾರ್
ಸುಕ್ಣೆಂ ಉಬ್ಲೆಂ ಗಾವ್ನ್ ಕಾಂತಾರ್.
ಮಂತ್ರಿ ಸಾಯ್ಬ್ ಝಾಡಾಂ ಲಾಯ್ತಾ
ಫಳ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲೊ ರೂಕ್ ದಿತಾ
ಕಾಳೊ ದುಡು ರುಕಾಡ್ ಜಾತಾ
ದುಡು ಘೆವ್ನ್ ದೇಶ್ ಪಳ್ತಾ
ಪರ್ಕ್ಯಾ ದೇಶಾಂತ್ ಘೊಂಟೆರ್ ಬಾಂಧ್ತಾ
ಸುಕ್ಣೆಂ ಘೊಂಟೆರಾಂತ್ ಉಪಾಶಿಂ ಮೊರ್‍ತಾ.
ಸುಕ್ಣಿಂ ಜಾಯ್ತಿಂ ಗೆಲಿಂ ಉಬುನ್
ಯೇಂವ್ಕ್ ಆಸ್ಚಿಂ ಖರ್ಗಾಂ ನಿಯಾಳ್ನ್
ಮನ್ಶಾ ಕಾಳೀಜ್ ಕಿತ್ಲೆಂ ಧಾರುಣ್
ಪ್ರಥ್ವೆಕ್ ಕೆಲಾಂ ಸುಕೊ ಸೊರ್ಮುಣ್
ಬಿಡಾರಾಂ ಆಯ್ಲ್ಯಾಂತ್ ಘೊಂಟೆರ್ ಜಾವುನ್
ಮನಿಸ್ ಮೆಲಾ ಗೊಮ್ಟಿ ಲುಂವುನ್.
-ರೋಶು, ಬಜ್ಪೆ
संपादकीय:
काळीज कांतोंवचें सुकणें!
सुकण्यांक आनी कविंक आदीं थावन लागसिली चंगाय. सुकणीं कविंक सांगात आनी प्रेरण जाल्यांत मात्र न्हय, तड आनी गड उत्रून स्वतंत्र रितीन जियेंवचीं हीं सुकणीं कविच्या कल्पनाकी पाकटे दितात. असलीं सुकणीं आज पाचव्या राना बदलाक कोंक्रिटिच्या रानांत घोंटेर बांदचें पळेताना कवीक सोसना. जागतीकरणाच्या प्रभावान रूक झाडां, मोनजाती, सुकणीं सावजांचें सत्त्यानास जाताना, प्रगतेचें मुकडें घालन नंज्यो हासच्या ह्या जागतीकरणाचो प्रभाव कवितेचेरी पडला. मनशाच्या आबलेश्यावर्वीं पृथवी हुन्साणेन उकडताना संकट फकत मनशाकुळाक न्हय, बगर पृथवेच्यो सर्व जीवी वोळवळे भोगून असात. हें पळेवन कवी खरेंच कळवळता.
आमच्यो चडशो कविता सरल्लो काळ आनी वर्तमान काळाच्या संग्तीं भोंवतिंच रेवडाल्ल्यो दिसतात. पृथवेच्ये हुन्साणेवर्वीं सगळ्या मनशाकुळाची गोमटी नासाच्ये धारीर चिडकून रावल्या आसतां, फुडाराची, भविश्यत काळाच्या संग्तिंविशीं कविता उबजोंची आनी त्या वर्वीं नवें चिंतप व्हाळची गर्ज आसा. ही पृथवी मनशाकुळाचो पोस करन आसताना मनशान कशें पृथविचो पोस करयेत म्हळ्ळ्या चिंत्पाचें वारें बळान व्हाळोंवची गर्ज आसा. कवितेक मनशा काळीज कांतोंवची सकत आसा. तीक्ष्ण दिश्टिच्या कवीक गुपीत आनी लिप्तें भविश्य उग्तें करची सकत आसा. बदलून वेच्या संग्तीं थंय लागसिल्यान गुमान दीवन आपलीं क्षिपर आनी तीवर भोगणां प्रकटुंक ऊंची भास वापरून रोशू तसलो कवी कविता घडताना दाधोसकाय भोग्ता. असल्या कवीक भविश्याचो कवी म्हण वोलावंक म्हाका दाक्षेण ना. रोशूक कविता कुळार पोटलून धरन स्वागत करता.
- आंडऱ्यू एल डिकून्हा
कविता
सुकण्याचें रुदान
वाडल्ल्या रानाची गोमटी लुंवल्या
सुकणें करता रुदान
मनशा काळीज कांतोवंक चिंत्ता
घोंटेर बांधच्या निबान.
रेवेंतलो बंगलो सोभला गांवार
भांग्रा सुकण्यांक पिंज्रोयी भांगर
निर्जीव रुकांक फॅशनां आवतार
सर्दार नाचता सोरो आमालार
कामाचें चोयता सदांनीत मुल्यार
घोंटेर कोसाळता रित्या जाग्यार.
ग्रेस्त मंदिरांत पयशां सागोर
दुबळ्या देवालागीं दुकां हजार
रूक जाला खुरीस दोंग्रार
घोंटेर बांधला ताच्या खांद्यार
मेल्ल्या मोड्याकी दुडवा रजार
सुकणें उबलें गावन कांतार.
मंत्री सायब झाडां लायता
फळ नातल्लो रूक दिता
काळो दुडू रुकाड जाता
दुडू घेवन देश पळता
परक्या देशांत घोंटेर बांधता
सुकणें घोंटेरांत उपाशीं मोरता.
सुकणीं जायतीं गेलीं उबून
येवंक आसचीं खर्गां नियाळन
मनशा काळीज कितलें धारूण
प्रथवेक केलां सुको सोर्मूण
बिडारां आयल्यांत घोंटेर जावून
मनीस मेला गोमटी लुंवून.
-रोशू, बजपे