ಸಂಪಾದಕೀಯ್:
ಪೋಟ್ ಘಟ್ ಜಾತಾನಾ ಪಿಸೊಳೆಂ ಅಬಲ್ ದಿಸ್ತಾ!
ಮನ್ಶಾ ಸ್ವಭಾವಾಕ್ ಸಮ್ಜುಂಕ್ ಕಶ್ಟ್. ತೊ ಕಿತ್ಲೊ ಮೊಗಾಳ್ ಜಾತಾಕೀ ತಿತ್ಲೊಚ್ ಕ್ರೂರ್ ಜಾತಾ. ಆತ್ತಾಂ ಖುಶಾಲ್ಕಾಯೆನ್ ಆಸ್ತಾ, ಘಡ್ಯೆನ್ ಪಿಸಾಂಟ್ ಜಾವ್ನ್ ಬದ್ಲತಾ. ಹುಶಾರ್ಗಾಯೆಚ್ಯಾ ಸ್ವಾಭಿಮಾನಾನ್ ಭರುನ್ ತಾಚ್ಯಾ ಸ್ವಭಾವಾ ಥಾವ್ನ್ ನಮೃತಾಯೆಚೊ ಪರ್ಮಳ್ ಸುಟ್ತಾ ಮ್ಹಣ್ತಾನಾಂಚ್ ಗರ್ವ್ ಆನಿ ಹಂಕಾರಾಚೊ ಹಿಮೊಸ್ ಉಟ್ತಾ. ಮನ್ಶಾಚೆಂ ಪೋಟ್ ಘಟ್ ಜಾತಾನಾ ದವ್ಲತೆಚಿ ಮಸ್ತಿ ತಕ್ಲೆಕ್ ಚಡ್ತಾ. ತೆದ್ನಾಂ ತಾಚ್ಯಾ ಆಬ್ಲೆಶಿ ದೊಳ್ಯಾಂಕ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಸೊಭಿತ್ ಸಂಸಾರಾಂತ್ ಉಬ್ಚೆಂ ಬೊಳೆಂ ಪಿಸೊಳೆಂ "ಅಬಲ್" ದಿಸ್ತಾ. ಪಿಸೊಳ್ಯಾಕ್ ’ಧರಿಜೆಚ್’ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ತಾಳ್ಣಿ ಚಾಳ್ವತಾ. ತ್ಯೆ ತಾಳ್ಣೆಚ್ಯೆ ಘಡ್ಯೆ ಅಕ್ರಮ್ ವೊಡ್ಣ್ಯೊ ಹುಮ್ಟುನ್ ಉಡೊಂವ್ಕ್ ಜಾಗೊಂವ್ಚೆಂ ಮನ್ಶಾ-ರಾಜಾಂವ್ ನಿದುನ್ ಆಸ್ತಾ. ಕೊಶೆಡ್ಡ್ ದಾಡ್ಡೆಂ ಜಾವ್ನ್ ಹಾಂ ಹುಂ ಕರಿನಾಸ್ತಾನಾ ಥಂಡ್ ಪಡ್ತಾ!
ವಿಚಾರ್ ಸಾಂಡುನ್ ಚಿಂತ್ಪಾಂತ್ ಲಾಚಾರ್ ಜಾಲ್ಲೊ ಹೊ ಮನಿಸ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಅಕ್ರಮ್ ತಾಳ್ಣೆಚೆಂ ಕಾರಣ್ ತ್ಯಾ ಪಿಸೊಳ್ಯಾಚಿ ಸೊಭಾಯ್ ಆನಿ ಆಕರ್ಶಣ್ ಮ್ಹಣ್ ಜುಲುಮೆಕ್ ಬಲಿ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಪಿಸೊಳ್ಯಾಚೆರ್‌ಚ್ ಅಪ್ರಾಧ್ ಮಾಂಡ್ತಾ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಯ್, "ಮ್ಹಜ್ಯಾ ವೊಡ್ತಾಂತ್" ತೆಂ ಪಿಸೊಳೆಂ ಘುಸ್ಲಾಂ ದೆಕುನ್ ತ್ಯಾ ಪಿಸೊಳ್ಯಾಕ್ ಮುಟಿಂತ್ ಧರ‍್ಚೆಂ ಆಪ್ಣಾಕ್ ಹಕ್ಕ್ ಆಸಾ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾಪರಿಂ ಅಧಿಕಾರಾಚ್ಯಾ ಹಂಕಾರಾನ್ ಉಲಯ್ತಾ. ತರ್ ಖರ‍್ಯಾನ್ "ಅಬಲ್" ಕೋಣ್? ಘಮಂಡ್ ತಕ್ಲೆರ್ ಚಡುನ್ ಮತ್ ಫಿರ‍್ವಲ್ಲೊ ಮನಿಸ್ ಕಾಂಯ್ ವಾ ಸುವಾತ್, ದೊರೆ, ಗಡಿ ತಡಿಂಚಿ ಸೀಮಿತಾಯ್ ಸಾಂಡುನ್ ಮುಕ್ತ್ ಜಾವ್ನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಸೊಭಿತ್ ಸಂಸಾರಾಂತ್ ಉಬೊನ್ ಆಸ್ಚೆಂ ಮುಗ್ದ್ ಪಿಸೊಳೆಂ?
"ಕದ್ವಳ್" ಅಥಿರ್ ಮತಿಕ್ ತಾಬ್ಯಾಂತ್ ದವರ‍್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ಆಸಾ ನ್ಹಯ್? ಕವಿಚೆಂ ಪ್ರಭಾವಿಕ್ ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ್ ಚಿಂತಪ್ ಹಾಂಗಾ ಕಾಮ್ ಕರ‍್ತಾ. ಬಂಧ್ ಕುಡಾಚ್ಯಾ ಆರ್ಸ್ಯಾಲಾಗಿಂ "ಪಟಪಟ ಕರ‍್ನ್ ಪಾಕಟೆ ಬಡೊವ್ನ್" ಆಸ್ಚೆಂ ಪಿಸೊಳೆಂ ಕುಡಿ ಆನಿ ಮತಿನ್ ಕಶೆಂ ಸಮತೋಲನ್ ಸಾಂಬಾಳ್ಯೆತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಪಾಠ್ ಶಿಕಯ್ತಾ! ಮನ್ಶಾ ಸ್ವಭಾವಾಚ್ಯಾ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಕುಸಾಂಚೆರ್ ಕವಿತ್ವಾಚಿಂ ಕಿರ್ಣಾಂ ಜೊಕುನ್ ಸುಂದರ್ ಕವಿತಾ ಕವಿ ರೋಶುನ್ ದಿಲ್ಯಾ. ಅಸಲಿಂ ಕವಿತಾಂ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕಾವ್ಯಶೆತ್ ಗ್ರೇಸ್ತ್ ಕರುಂಕ್ ಸಕ್ತಾತ್. ಖಂಯ್ಚೀಯ್ ಸೊಭಾಯ್ ತಿತ್ಲೆ ಸುಲಾಭಾಯೆನ್ ಆಪ್ಲೆ ಸೊಭಾಯೆಚೊ ಘುಟ್ ಸೊಡ್ನ್ ದೀನಾ. ಹಿ ಗಜಾಲ್ ಸೊಭಿತ್ ಕವಿತೆಕೀ ಲಾಗು ಜಾತಾ!
-ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಎಲ್ ಡಿಕೂನ್ಹಾ
ಕವಿತಾ:
ಅಬಲ್ ಪಿಸೊಳೆಂ
ಸೊಭಿತ್ ಆಕರ್ಷಿಕ್ ಪಿಸೊಳೆಂ
ಮ್ಹಜ್ಯಾ ವೊಡ್ತಾಂತ್ ಘುಸ್ತಾನಾ
ತಾಕಾ ಧರಿಜೆಚ್ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ತಾಳ್ಣಿ
ಮ್ಹಜ್ಯಾ ರಿತೆ ಮತಿಂತ್ ಚಾಳ್ವಲಿ
ಸಕಾಳಿಂಚ್ಯಾ ಫಳಾರಾನ್,
ಪೋಟ್ ಘಟ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಮ್ಹಾಕಾ
ತೆಂ ಉಪಾಶಿಂ ಪಿಸೊಳೆಂ
ಅಬಲ್ ಮ್ಹಣ್ ದಿಸ್ಲೆಂ
ಹಾಂವೆಂ ಮಾಜ್ರಾಚಿ ಚಾಲ್ ಧರ‍್ಲಿ
ಕೊಲ್ಯಾಚ್ಯೊ ಶಿಂತ್ರ್ಯೊ ಆಪ್ಣಾಯ್ಲ್ಯೊ
ಏಕ್ ಅರ್ಧೊ ಘಂಟೊ
ವೀಸ್-ತೀಸ್ ಫುಲಾಂ ಪಿಸುಡ್ಲಿಂ ತರೀ
ಪಿಸೊಳೆಂ ಖಂಯ್ಚ್ಯಾನ್ ಮಾಯಾಗ್ ಜಾಲೆಂ ಮ್ಹಣ್
ಕಳ್ಳೆಂಚ್ ನಾ
ಖಾಲಿ ಹಾತ್ ಆನಿ ಕದ್ವಳ್ ಮನ್ ಘೆವ್ನ್
ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಕುಡಾಕ್ ಯೇವ್ನ್
ದಾರ್ ಬಂಧ್ ಕರ‍್ನ್
ಎ.ಸಿ. ಘಾಲ್ನ್ ಬಸ್ಲೊಂ
ಮರ‍್ಣಾಚ್ಯಾ ಪಾಸಾಥಾವ್ನ್
ಬಚಾವ್ ಜಾಲ್ಲೆಬರಿಂ, ತೆಂ ಪಿಸೊಳೆಂ
ತ್ಯಾ ಬಂಧ್ ಕುಡಾಂತ್
ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಜನೆಲಾಚ್ಯಾ ಆರ್ಸ್ಯಾಲಾಗಿಂ
ಪಟಪಟ ಕರ‍್ನ್ ಪಾಕಟೆ ಬಡೊವ್ನ್ ಆಸ್ಲೆಂ
ಕೋಣ್ ಜಿಕ್ಲೆಂ? ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸವಾಲ್
ಪಿಸೊಳೆಂ ಕರ‍್ತಾಲೆಂ ಜಾವ್ಯೆತ್
ಪುಣ್ ಹ್ಯಾ ಪಾವ್ಟಿಂ ತಾಕಾ ಧರುಂಕ್
ಹಾಂವೆಂ ಹಾತ್ ಮುಕಾರ್ ವ್ಹರುಂಕ್ ನಾ
ತೆಂ ಯೆದೊಳ್‌ಚ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ
ಲಿಪ್ತ್ಯಾ ಹಾಸ್ಯಾಂತ್ ಖೈದ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ.
-ರೋಶು, ಬಜ್ಪೆ
संपादकीय:
पोट घट जाताना पिसोळें अबल दिसता!
मनशा स्वभावाक समजूंक कश्ट. तो कितलो मोगाळ जाताकी तितलोच क्रूर जाता. आत्तां खुशाल्कायेन आसता, घड्येन पिसांट जावन बदलता. हुशार्गायेच्या स्वाभीमानान भरून ताच्या स्वभावा थावन नमृतायेचो पर्मळ सुटता म्हणतानांच गर्व आनी हंकाराचो हिमोस उटता. मनशाचें पोट घट जाताना दवलतेची मस्ती तकलेक चडता. तेदनां ताच्या आबलेशी दोळ्यांक आपल्या सोभीत संवसारांत उबचें बोळें पिसोळें "अबल" दिसता. पिसोळ्याक ’धरीजेच’ म्हळ्ळी ताळणी चाळवता. त्ये ताळणेच्ये घड्ये अक्रम वोडण्यो हुमटून उडोवंक जागोंवचें मनशा-राजांव निदून आसता. कोशेड्ड दाड्डें जावन हां हूं करीनासताना थंड पडता!
विचार सांडून चिंतपांत लाचार जाल्लो हो मनीस आपल्या अक्रम ताळणेचें कारण त्या पिसोळ्याची सोभाय आनी आकर्शण म्हण जुलुमेक बली जाल्ल्या पिसोळ्याचेरच अप्राध मांडता मात्र न्हय, "म्हज्या वोडतांत" तें पिसोळें घुसलां देकून त्या पिसोळ्याक मुटींत धरचें आपणाक हक्क आसा म्हळ्ळ्यापरीं अधिकाराच्या हंकारान उलयता. तर खर्यान "अबल" कोण? घमंड तकलेर चडून मत फिरवल्लो मनीस कांय वा सुवात, दोरे, गडी तडींची सीमिताय सांडून मुक्त जावन आपल्या सोभीत संवसारांत उबोन आसचें मुग्द पिसोळें?
"कद्वळ" अथीर मतीक ताब्यांत दवरची गर्ज आसा न्हय? कविचें प्रभावीक काव्यात्मक चिंतप हांगा काम करता. बंध कुडाच्या आरस्यालागीं "पटपट करन पाकटे बडोवन" आसचें पिसोळें कुडी आनी मतीन कशें समतोलन सांबाळ्येत म्हळ्ळो पाठ शिकयता! मनशा स्वभावाच्या वेवेगळ्या कुसांचेर कवित्वाचीं किरणां जोकून सुंदर कविता कवी रोशून दिल्या. असलीं कवितां कोंकणी काव्यशेत ग्रेस्त करुंक सकतात. खंयचीय सोभाय तितले सुलाभायेन आपले सोभायेचो घूट सोडन दीना. ही गजाल सोभीत कवितेकी लागू जाता!
-आंडऱ्यू एल डिकून्हा
कविता:
अबल पिसोळें
सोभीत आकर्शीक पिसोळें
म्हज्या वोडतांत घुसताना
ताका धरीजेच म्हळ्ळी ताळणी
म्हज्या रिते मतींत चाळवली
सकाळींच्या फळारान,
पोट घट जाल्ल्या म्हाका
तें उपाशीं पिसोळें
अबल म्हण दिसलें
हांवें माज्राची चाल धर्ली
कोल्याच्यो शिंतर्यो आपणायल्यो
एक अर्धो घंटो
वीस-तीस फुलां पिसुडलीं तरी
पिसोळें खंयच्यान मायाग जालें म्हण
कळ्ळेंच ना
खाली हात आनी कद्वळ मन घेवन
म्हज्या कुडाक येवन
दार बंध कर्न
ए.सी. घालन बसलों
मरणाच्या पासाथावन
बचाव जाल्लेबरीं, तें पिसोळें
त्या बंध कुडांत
म्हज्या जनेलाच्या आरस्यालागीं
पटपट करन पाकटे बडोवन आसलें
कोण जिकलें? म्हळ्ळें सवाल
पिसोळें करतालें जाव्येत
पूण ह्या फावटीं ताका धरुंक
हांवें हात मुकार व्हरुंक ना
तें येदोळच म्हज्या
लिपत्या हास्यांत खैद जाल्लें.
-रोशू, बजपे