ಸಂಪಾದಕೀಯ್:

ಪೊಳ್ಯಾಂಚಿ ದಾಟಾಯ ಆನಿ ದೊಳ್ಯಾಂತುಲ್ಯಾ ದುಕಾಂಚೊ ಸಂಬಂಧ

ಎಕೆ ಚಲಿಯೆಕ್ ಲಗನಾ ದಿವಸಾ, ತೆದೊಳ ಪರಯಾಂತ ನೆಣಾ ಆಸಲ್ಲ್ಯಾ ಘರಾಣ್ಯಾಚೊ ಹುಂಬರ ಚಡಜಾಯ ಪಡತಾ. ಥಂಯಸರ ಸಗಳೆಂ ನವೆಂ. ಮನೀಸ ನವೆ, ಜಿಯೆಂವಚಿ ರೀತ ನವಿ, ಚಿಂತಚಿ ರೀತ ನವಿ. ಹ್ಯಾ ನವೆಪಣಾಂತ ನವ್ಯಾನ ಘರಾ ಭಿತರ ಸರಲ್ಲೆ ಚಲಿಯೆಕ ಕಾವಜೆಣಿ ರೆಂವಡತಾ, ಭಿಂಯಾಚೊ ಕುಲಕುಲೊ ವೆಂಗತಾ, ತಿ ಆಪಣಾಚೆಂ ಜಿವಿತ ಹಾಂಗಾಸರ ಸಂಪಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ನಿರಧಾರಾಕ ಆಯಲಿ ತರ ಹಾಂತುಂ ನವಲ ನಾ.

ಸ್ಮಿತಾ ಶೆಣೈ ಪಯಲೆ ಪಾವಟಿಂ ಕವಿತಾ ಕುಳಾರಾಕ ಆಯಲ್ಯಾ. ಲಗನಾ ಉಪರಾಂತ ಆಪಲ್ಯಾ ಬಾಮಣಾಚ್ಯಾ ಘರಾಂತ ಕಾಯಲೀರ ಭಾಜಚ್ಯಾ ಪೊಳ್ಯಾಂಕ ಲಾಗೊನ ತಿ ಭಾಜೂನ ವೆಚೆಂ ಹೆ ಕವಿತೆಂತ ಆಮಿ ಪಳೆತಾಂವ. ತಿಗೆಲೊ ಬಾಮಣ ತಾಚ್ಯಾ ಘರಾಂತ ಸೊಯರೊ. ತಿಚೆಂ ಜಿವಿತ ತುಳಶಿ ಭಾಶೆನ. ವೊತಾಕ ಕರಪತಾ, ಪಾವಸಾಕ ಚಿಗುರತಾ.

ಭೋವ ಸುಂದರ ರಿತಿಚೆಂ ರೂಪಕ ವಾಪರೂನ, ಸರಳ ಶೈಲೆಚೊ ವಿಶಯ ವಿಣೂನ ಸ್ಮಿತಾನ ಸ್ತ್ರೀಯೆಚ್ಯಾ ಜಿವಿತಾಂತಲ್ಯಾ ಎಕಾ ಗರಜೆಚ್ಯಾ ಪಾಂವಡ್ಯಾಕ ಅರ್ಥ ದಿಂವಚೆಂ ಪ್ರೇತನ ಕೆಲಾಂ.

-ಮೆಲ್ವಿನ್ ರೊಡ್ರಿಗಸ್

ಕವಿತಾ:

ಪೊಳೆ ಆನಿ ದೊಳೆ

ಕಾಯಲೆರಿ ಪೊಳೆ ನಿಕಳನಾ ಆಸತಾನಾ
ದೊಳೆ ಭೊರನು ರಡತಾಲಿಂ
ಮುದ್ದೆ ಮುದ್ದೆ ಪೊಳೊ ವಾಟಲೆರಿ ಘಾಲನು
ಭಿತ್ತಚಿ ವಾಂಸರಿ ಭಿತ್ತರಿ ಧಾಂವತಾಲಿಂ

ಪೊಳೊ ದಾಟು ಮ್ಹೊಣು ಮಾಂವಾಂನಿ ನಾಂಕಾರಿ ಮಿರಯೊ ಕೊರಚೆಂ
ಪೀಟ ಪಾಡ ಕೆಲ್ಲೆ ಮ್ಹೊಣು ಮಾಂಯ್ನ್ ತೊಂಡ ಕೊರಚೆಂ
ಉಲಯ್ನಶಿ ಕಾಮ್ ಕೊರನು ಕುಡಾ ಭಿತ್ತರಿ ರಿಗಚೆಂ
ಬಾಮ್ಮಣಾಲಾಗಿಂ ಲಾಗೂನ್ ಬೈಸೂನ್ ಪೊಳ್ಯಾ ಖಬರ್ ಕಾಡಚೆಂ

ಮಾಂಯ್ ಸುನ್ನಾಲೆ ಮಧ್ಯೆಚೊ ಆಂಕ್ಡೊ ಮ್ಹಜೊ ನವರೊ
ಸತ್ಯ ಸಾಂಗಚ್ಯಾಕ ಭಿತ್ತಲೊ ಪಾಪ್ ತಾಜೆ ಘರಾಂತು ತೊ ಸೊಯ್ರೊ
ದಾಟ-ಪಾತ್ತಳ ವಿಷಯಾಚೊ ತಾಕಾ ನಾಕಾ ತರ್ಕು
ಮಿಗೆಲೆ ಚಾಪ್ಪೆ ತೊಂಡ ಪಳೊವನು ತಾಕಾ ಹರ್ಧೆಂತು ಮರ್ಕು

ಮನಾಚೆ ಪಟಾರಿ ಉದ್ದೆನ್ ಯೆತ್ತಾ, ವರ್ಸಾಂ ಫುಳ್ಳಿ ಕಥಾ
ಕೊಣಕಿ ಸಾನಿ ಚೆಲ್ಲಿ, ಲಗ್ನಾಚೆ ಕ್ರೌರ್ಯಾಂತ್ ಮೆಲ್ಲಿ
ಪರಕಿಯಾಲೆ ಹಾತಾಂತ ಚುಕೂನ ಪಡಲಿ
ವೊಡಲೆ ಘರಾಂತು ಸಕಡಾಲೆ ಮಧೆಂತು ಎಕ್ಲಿ ಜಾಲ್ಲಿ, ಭಿಲ್ಲಿ

ಮಾಂಯ್ನ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಸಾಂಗಲೆಂ
ಪೊಳೆ ಪಾತ್ತಳ ಕಾಡಕಾ ತೂವೆಂ ಕಾಯಲಿ ತೀಚ ತುಕಾ
ಘರಾಣೆಚಿ ಕಾಯಲಿ ತಿ, ಪಾತ್ತಳಿ-ಗಿತ್ತಳಿ ಮ್ಹೊಣು ನಾಕಾ
ಪುತ್ತಾಲೆ ಬಾಯಲೆ, ಕಾಡಚೆ ತುಂವೆಂ ಪೊಳೆ ಆನಿ ತಾಜ್ಜೆರಿ
ಖಾಣ ಖಾಂವಚ್ಯಾಕ ವಚೂಂಕ ಜಾತಾಕಿ ಸೆಜ್ಜಾರಿ?

ಸರವಳೆ ಭಾಯರಿ ಆಂಗಣಾಂತು ತುಳಶಿ ಝಾಡ ಹಾಣು ಲಾಯಲಾಂ
ಉದಾಕ ಹಾಣು ಹಾಣು ಘಾಲತಾತಿ ಯೆವಚಿಂ ವಚ್ಚಿಂ ಬಾಯಲಾಂ
ವತ್ತಾಕ ಕರ್ಪತಾ, ಪಾವಸಾಕ ಚಿಗುರತಾ
ಜಾತ್ತಾ-ಮರ್ತಾ, ಮರ್ತಾ-ಜಾತ್ತಾ, ವಾಡ್ತಾ-ಝಡ್ತಾ
ಮೂಳ ಘೆತಾ, ಕವರ ಕವರ ವಿಸತಾರ ಹೊಡು ಜಾತ್ತಾ
ಪಿಲ್ಲಾಂ, ಪಿಲ್ಲಾ ಸುತ್ತು ಘಾಲತಾ, ಹೆ ಘರಾ ತೆ ಘರಾ ತುಳಸೀಂತು ಪಡತಾ.

ಆತ್ತಾಂ ಪಂದರಾ ವರಸ ಜಾಲಿ, ಹಾಂವಯ ಕಾಡತಾಂ ಪಾತ್ತಳ ಕಾಯಲೆರಿ
ಪಾತ್ತಳ ಪಾತ್ತಳ ಘರಾಣೆ ಪೊಳೆ
ಆತ್ತಾ ನಾಂಕಾರಿ ಮಿರಯೊ ಆಯಲ್ಯಾರಿ, ದೊಳ್ಯಾಂತು ಉದಾಕ ಗಳನಾ
ಭಿತ್ತರಿ ವಳವಳಾಂಚಿಂ ದುಖಾಂ, ಉದಕ್ ಜಾವನು ಹೊಳನಾ
ದಾಟನಾಂತಿ ಪೊಳೆ ಆತ್ತಾಂ, ಪಾತ್ತಳ ಪಾತ್ತಳ ನಿಕಳತಾತ
ದಾಟ ಮಾಂಡಲಾಂ ದೊಳ್ಯಾಂಚೆ ಉದ್ದಾಕ, ದೊಳೆ ನಿತ್ತಳ ದಿಸತಾತ.

-ಸ್ಮಿತಾ ಶೆಣೈ

संपादकीय:

पोळ्यांची दाटाय आनी दोळ्यांतुल्या दुकांचो संबंध

एके चलियेक लगना दिवसा, तेदोळ परयांत नेणा आसल्ल्या घराण्याचो हुंबर चडजाय पडता. थंयसर सगळें नवें. मनीस नवे, जियेंवची रीत नवी, चिंतची रीत नवी. ह्या नवेपणांत नव्यान घरा भितर सरल्ले चलियेक कावजेणी रेंवडता, भिंयाचो कुलकुलो वेंगता, ती आपणाचें जिवीत हांगासर संपलें म्हळ्ळ्या निरधाराक आयली तर हांतूं नवल ना.

स्मिता शेणै पयले पावटीं कविता कुळाराक आयल्या. लगना उपरांत आपल्या बामणाच्या घरांत कायलीर भाजच्या पोळ्यांक लागोन ती भाजून वेचें हे कवितेंत आमी पळेतांव. तिगेलो बामण ताच्या घरांत सोयरो. तिचें जिवीत तुळशी भाशेन. वोताक करपता, पावसाक चिगुरता.

भोव सुंदर रितिचें रूपक वापरून, सरळ शैलेचो विशय विणून स्मितान स्त्रीयेच्या जिवितांतल्या एका गरजेच्या पांवड्याक अर्थ दिंवचें प्रेतन केलां.

-मेल्विन रोड्रीगस

कविता:

पोळे आनी दोळे

कायलेरी पोळे निकळना आसताना
दोळे भोरनू रडतली
मुद्दे मुद्दे पोळो वाटलेरी घालनू
भित्तची वांसरी भित्तरी धांवताली

पोळो दाटू म्होणू मांवांनी नांकारी मिरयो कोरचे
पीट पाड केल्ले म्होणू मांयन तोंड कोरचे
उलयनशी काम कोरनू कुडा भित्तरी रिगचे
बाम्मणालागीं लागून बैसून पोळ्या खबर काडचे

मांय सुन्नाले मध्येचो आंकडो म्हजो नवरो
सत्य सांगच्याक भित्तलो पाप ताजे घरांतू तो सोयरो
दाट-पात्तळ विषयाचो ताका नाका तर्कू
मिगेले चाप्पे तोंड पळोवनू ताका हरधेंतू मरकू

मनाचे पटारी उद्देन येत्ता, वर्सां फुळ्ळी कथा
कोणकी सानी चेल्ली, लग्नाचे क्रौर्यांत मेल्ली
परकीयाले हातांत चूकूण पडली
वोडले घरांतू सकडाले मधेंतू एकली जाल्ली, भिल्ली

मायन म्हाका सांगले
पोळे पात्तळ काडका तूवे कायली तीच तुका
घराणेची कायली ती, पात्तळी-गित्तळी म्होणू नाका
पुत्ताले बायले, काडचे तुंवें पोळे आनि ताज्जेरी
खाण खांवच्याक वचूंक जाताकी सेज्जारी?

सरवळे भायरी आंगणांत तुळसी झाड हाणू लायलां
उदाक हाणू हाणू घालताती येवची वच्चीं बायलां
वत्ताक करपता, पावसाक चिगुरता
जात्ता-मरता, मरता-जात्ता, वाडता-झडता
मूळ घेता, कवर कवर विस्तार होडू जात्ता
पिल्लां, पिल्ला सुत्तू घालता, हे घरा ते घरा तुळसींतु पडता.

आत्तां पंदरा वर्स जाली, हावेंय काडतां पात्ताळ कायलेरी
पात्तळ पात्तळ घराणे पोळे
आत्ता नांकारी मिरयो आयल्यारी, दोळ्यांतू उदाक गळना
भित्तरी वळवळांचीं दुखां, उदक जावनू होळना
दाटनांती पोळे आत्तां, पात्तळ पात्तळ निकळतात
दाड मांडलां दोळ्यांचे उद्दाक, दोळे नित्तळ दिसतात.

-स्मिता शेणै