ಸಂಪಾದಕೀಯ್:

ಪಿಕ್ಲೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಬೀತ್ ಸೊಭಿತ್ ಜಿವಿತ್ ಜಾಯ್

ಪ್ರಾಯ್‍ವಂತಾಂಚೆ ಕಳ್ವಳೆ ಆನಿ ವಳ್ವಳ್ಯಾಂ ವಿಶಿಂ ಧಾ ಪಾನಾಂಚ್ಯಾ ಲೇಖನಾಂತ್ ಕಿತೆಂ ಆಟಾಪುಂಕ್ ಜಾತಾ ತಾಚ್ಯಾಕಿ ವ್ಹರ‍್ತ್ಯಾ ಥರಾನ್ ಪಾಂಚ್ ಶ್ಲೋಕಾಂಚೆ ಕವಿತೆಂತ್ ಆಟೊವ್ನ್ ಮ್ಹಾಲ್ಘಡೊ ಕವಿ ಎಮ್ ಪಿ. ರೊಡ್ರಿಗಸಾನ್ “ಪಿಕ್ಲಲ್ಯಾಂಚೊ ಗಾಂವ್” ಕವಿತಾ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ದಿಲ್ಯಾ. ಹ್ಯಾಚ್ ಜನೆರ್ 15, 2023 ತಾರಿಕೆರ್ ಕವಿತಾ ಟ್ರಸ್ಟ್ ತರ್ಫೆನ್ ಟ್ರಸ್ಟಿ ಆನಿ ಟ್ರಸ್ಟಾಚ್ಯಾ ಸಾಂಗೊಡ್ಯಾಂನಿ ತಾಂಚ್ಯಾ ಘರಾ ವಚುನ್ ದಿಲ್ಲೆ ಸಾಹಿತಿಕ್ ಭೆಟೆ ವೆಳಾರ್ ತಾಣಿಂ ಸಾಂಗಲ್ಲಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಹಾಂಗಾ ಗರ್ಜೆಚಿಂ ಆಸಾತ್: "ಮ್ಹಜೆ ಪ್ರಸ್ತುತ್ ಭಲಾಯ್ಕೆ ದಿಶ್ಟಿನ್ ಮ್ಹಜ್ಯೊ ಕವಿತಾ ಮ್ಹಜ್ಯೆ ಜಿಣ್ಯೆಕ್ ಲಾಗು ಜಾಲ್ಲ್ಯೊ ಮ್ಹಣ್ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ವಾ ಆಯ್ಕೊವ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ಭೊಗುಂಕ್ ಪುರೊ. ಪುಣ್ ಖರೆಂ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್ ಹಾಂವೆ ತ್ಯೊ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ್ ಆನಿ ಸಾಮಾಜಿಕ್ ಪ್ರತಿಫಲಾಚ್ಯಾ ಚಿಂತ್ಪಾಚೆರ್ ಬರಯಿಲ್ಲ್ಯೊ”.

ಹಿ ಕವಿತಾ ವಾಚ್ತಾನಾ ನಿರಾಶ್‍ವಾದಾಚಿ ದಾಟ್ ಸಾಯ್ ಕವಿತೆಂತ್ ಉಪ್ಯೆವ್ನ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾಪರಿಂ ಭೊಗ್ತಾ ತರೀ, ಕವಿತೆಚೊ ಸಾರ್ ಆಪ್ಣಾಂವ್ಕ್ ಕವಿಚ್ಯಾ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ್ ಚಿಂತ್ಪಾಚೆ ಗುಂಡಾಯೆಕ್ ವಚಜಾಯ್ ಪಡ್ತಾ. ಥಂಯ್ ಪಿಕ್ಲಲ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಗಾಂವಾಂತ್ ಅನಾಥ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರಾಯ್ವಂತಾಂಚಿ ಧುಸ್ಥಿತಿ ಪಳೆವ್ನ್ ಕವಿಚೆಂ ಕಳ್ವಳೆಂ ಕಾಳಿಜ್ ದಿಶ್ಟಿಕ್ ಪಡ್ತಾ. ಕವಿನ್ ವಿಂಚಲ್ಲೆ ಎಕೇಕ್ ವಿಂಚ್ಣಾರ್ ಸಬ್ದ್ ಪಿಕ್ಲಲ್ಯಾಂಚಿಂ ಭೊಗ್ಣಾಂ ವ್ಹಾವೊವ್ನ್ ಜಡ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾಪರಿಂ ಭೊಗ್ತಾತ್. “ದಿಸಾಕ್ ಭಿರಾಂತ್ ರಾತಿಚಿ, ರಾತಿಂ ಭ್ಯೆಂ ದಿಸಾಚೆಂ” ಅಸಲ್ಯೊ ಆಕ್ಲಾಸಾಚ್ಯೊ ವೋಳಿ ದುಕಾಂನಿ ಭಿಜುನ್ ಉಬ್ಯೊ ಜಾಲ್ಯಾತ್ ತಶೆಂ ಭೊಗ್ತಾ. ಕವಿತಾ ಪರ‍್ತ್ಯಾನ್ ವಾಚ್ತಾನಾ, ಪಿಕ್ಲೆಲ್ಯಾ ತಾಂಕಾಂ ಸಮಾಜಾಚಿ ಉಂಚ್ಲಿ ಆಸ್ತ್ ಮ್ಹಣ್ ಆದರ್ ಕರಿನಾಸ್ತಾಂ, ಬೆಪರ‍್ವಾ ಕರ್ನ್ ಅನಾಥ್ ಕರ‍್ಚ್ಯಾ ಆಯ್ಚ್ಯಾ ಪೊಕೊಳ್ ಆನಿ ಪೊಟ್ಟು ಜಾಂವ್ಚೆ ನಾಗರಿಕತೆಚೆರ್ ಕವಿಚೊ ಬಂಡಾಯ್ ಉಟುನ್ ದಿಸ್ತಾ. ಸುಕೊನ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ ಆಯ್ಚೆ ಸಮಾಜಿಕ್ ವೆವಸ್ಥೆಕ್ ಸೊಲ್ನ್, ಧಾರುಣ್ ಕಟ್ಟಿ ಭೆತುನ್ ಮೊವಾಳಾಯ್ ಆನಿ ಮಯ್ಪಾಸಾಚಿ ಶೆಳ್ ಮಾಜ್ವೊನ್ ಗೆಲ್ಲಿಂ ಗಯ್ರಿಂ ದುಬ್ಳಿಂ ವೊಳಿಂ, ಕವಿ ಉಗ್ತಿಂ ದಾಕಯ್ತಾ.

ತರ್, ಪರಿಹಾರ್ ಕಿತೆಂ? ಕವಿ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಪರಿಹಾರ್ ದೀನಾ ಮ್ಹಣ್ ವಿಮರ್ಶಕ್ ವಿಚಾರುಂಕ್ ಪುರೊ. ಪರಿಹಾರ್ ಸಮಾಜಾನ್ ದೀಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್. ಕವಿಚೆಂ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ್ ದೂಕ್ ಕೆದ್ನಾಂಚ್ ನಿರಾಶಾವಾದಾಕ್ ಪಾವಯ್ನಾ. ಬದ್ಲಾಕ್ ತೆಂ ದಯಾ, ಭಿರ್ಮತ್, ಧಯ್ರ್ ಆನಿ ಭರ್ವಶ್ಯಾ ಕುಶಿಕ್ ಪಾವಯ್ತಾ. ನಿರಾಶಾವಾದಿ ಕವಿತಾ ಶೆವೊಟಾಕ್ ಆಕಾಂಕ್ಷಾಚೊ ಏಕ್ ಗಾಂಚ್ ಜೊಡ್ತಾ. ಹರ‍್ಯೆಕ್ ಕವಿತಾ ವಾಚಕ್ ಕವಿತೆಂತ್ ಉಗ್ತಾಯಿಲ್ಲೆ ಜಿಣ್ಯೆಚೊ ಸಮಿಕ್ಷಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಹ್ಯಾ ಉಗ್ತ್ಯಾ ಗಾಂಚಾಕ್ ಜೊಡುನ್ ಭರ್ವಸೊ ಆನಿ ಉಪಾಯ್ ದೀಂವ್ಕ್ ಸಕ್ತಾ. ಅಶೆಂ ಕವಿತಾ ಅನಿ ಜಿವಿತ್ ಅಶಾವಾದಾ ಕುಶಿನ್ ಮುಖಾರುನ್ ವಚುಂಕ್ ಸಾಧ್ಯ್ ಜಾಯ್ತ್. ಮಾಗಿರ್ ಪಿಕ್ಲೆಲ್ಯಾಂಕ್ ವೆಗ್ಳ್ಯಾಚ್ ಗಾಂವಾಚಿ ಗರ್ಜ್ ಪಡ್ಚಿನಾ. ತಾಂಚ್ಯಾ ಕುಟ್ಮಾಚ್ಯಾ ಗಾಂವಾಂತ್ ತಾಂಚೆಂ ಜಿವಿತ್ ಭಾಂಗ್ರಾಳೆಂ, ಶಾಬೀತ್ ಆನಿ ಸೊಭಿತ್ ಆಸ್ತಲೆಂ.

- ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಎಲ್ ಡಿಕೂನ್ಹಾ

ಕವಿತಾ:

ಪಿಕ್ಲಲ್ಯಾಂಚೊ ಗಾಂವ್

ಮ್ಹಜೆ ಬಗ್ಲೆನ್ ಗಾಂವ್ ಆಸಾ
ಗಾಂವ್ ಪಿಕ್ಲಲ್ಯಾಂಚೊ
ಜಿಣ್ಯೆಚಿ ಧಾಂವ್ ಧಾಂವುನ್ ಧಾಂವುನ್
ಆತಾಂ ಥಕ್ಲಲ್ಯಾಂಚೊ
ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ಹಾಂಗಾ ನಾಂತ್ ಕಾನ್
ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ನಾಂತ್ ದೊಳೆ
ಸಾಕ್ರಿಪಿಡೆಕ್ ಲಾಗುನ್ ಥೊಡಿಂ
ಖಾತಾತ್ ನಾತ್ನ್ಯಾ ಪೊಳೆ

ಹ್ಯಾಇ ಗಾಂವಾಂತ್ ರಾಂವ್ಚಿಂ ಜಣಾಂ
ಅನಾಥ್ ಜಾಲ್ಯಾಂತ್ ಆತಾಂ
ಆಸುನ್ ಬಂದ್ವಾಂ ಭುರ್ಗಿಂ ಬಾಳಾಂ
ಜಡುನ್ ಪಡ್ಲಿಂ ಭಾತಾಂ
ಕೋಣ್ ಮ್ಹಣತ್ ಭುರ್ಗಿಂ ಬಾಳಾಂ
ಖರೆಂಚ್ ಆಶಿಸಾಂವಾಂ
ತರ್‘ಇ ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ಜಾತಾತ್ ನ್ಹಂಯ್
ಕಾಜ್ರ್ಯಾಚಿಂ ಕಾಂಯ್ ಫಳಾಂ?

ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ಆಸ್ಲಿಂ ಶೆತಾಂ-ಭಾಟಾಂ
ಮಾಡಾ ಮಾಡ್ಯೆ ತೊಟಾಂ
ಗೊಟ್ಯಾಂತ್ ಆವಾಜ್ ಕರ್ಚಿಂ ಜೊತಾಂ
ಕೊಸುಂಕ್ ಗಾದೆ ಬೆಟಾಂ
ಜೆದ್ನಾ ಅಸ್ಕತ್ ಜಾಲೆ ಬಾವ್ಳೆ
ಪಾಯೆಂ ಪಡುನ್ ಗೆಲೆ
ಹಾಂಗಾ ಪಾವ್ಲಿಂ ನಿರ್ವೊಗ್ ನಾಸ್ತಾಂ
ದೊಳ್ಯಾಂತ್ ಭರುನ್ ದುಕಾಂ

ಸುರ್ಯೊ ಜಾಗ್ತಾ ಪ್ರಕಾಸ್ ನಾ
ಚಂದ್ರೆಮ್ ಫುಲ್ತಾ ಚಾಂನೆ ನಾ
ಹ್ಯಾಇ ಗಾಂವಾಂತ್ ರಾತ್ ಸೊಭೊಂವ್ಕ್
ನಕ್ತಿರಾಂಚೊ ಪರ್ಜಳ್ ನಾ
ದಿಸಾಕ್ ಭಿರಾಂತ್ ರಾತಿಚಿ
ರಾತಿಂ ಭ್ಯೆಂ ದಿಸಾಚೆಂ
ಅಸ್ಕತ್ ಜಿವಾಕ್ ಧೊಸ್ಚಿಂ ಚಿಂತ್ನಾಂ
ಫಾಲೆಂ ಜಾಯ್ತ್ ಮೊಸಾಚೆಂ?

ಹ್ಯಾಇ ಗಾಂವಾಂತ್ ತಿಳುಂಕ್ ವೆಶಿ
ಉಡ್ತಿತ್ ಅಂತರ್ಮಳಾಂ
ಕಶಿಂ ಫುಲ್ಲಿಂ ಕಶಿಂ ಬಾವ್ಲಿಂ
ಸೊಭಿತ್ ಭುಂಯ್‘ಕಮಳಾಂ
ಕೊಣೆಇ ಬಾವ್ಡ್ಯಾನ್ ಚಿಂತ್ಚೆಂ ನ್ಹಯ್
ಶಾಬಿತ್ ಆಪ್ಲಿಂ ಪಾಳಾಂ
ಫಾಲ್ಯಾಂಚೊ ದೀಸ್ ಕಸೊ ರಾವತ್
ದೇವ್ ಮಾತ್ ಎಕ್ಲೊ ಜಾಣಾ.

-ಎಮ್.ಪಿ. ರೊಡ್ರಿಗಸ್

संपादकीय:

पिकलेल्यांक शाबीत सोभीत जिवीत जाय

प्राय‍वंतांचे कळवळे आनी वळवळ्यां विशीं धा पानांच्या लेखनांत कितें आटापुंक जाता ताच्याकी व्हरत्या थरान पांच श्लोकांचे कवितेंत आटोवन म्हालघडो कवी एम पी. रोड्रिगसान “पिकलल्यांचो गांव” कविता वाचप्यांक दिल्या. ह्याच जानेर 15, 2023 तारकेर कविता ट्रस्ट तर्फेन ट्रस्टी आनी ट्रस्टाच्या सांगोड्यांनी तांच्या घरा वचून दिल्ले साहितीक भेटे वेळार ताणीं सांगल्लीं उतरां हांगा गरजेचीं आसात: "म्हजे प्रस्तूत भलायके दिश्टीन म्हज्यो कविता म्हज्ये जिणयेक लागू जाल्ल्यो म्हण वाचप्यांक वा आयकोवप्यांक भोगुंक पुरो. पूण खरें सांगचें तर हांवे त्यो सार्वत्रीक आनी सामाजीक प्रतिफलाच्या चिंतपाचेर बरयिल्ल्यो”.

ही कविता वाचताना निराश‍वादाची दाट साय कवितेंत उप्येवन आसच्यापरीं भोगता तरी, कवितेचो सार आपणावंक कविच्या सार्वत्रीक चिंतपाचे गुंडायेक वचजाय पडता. थंय पिकलल्यांच्या गांवांत अनाथ जाल्ल्या प्रायवंतांची धुस्थिती पळेवन कविचें कळवळें काळीज दिश्टीक पडता. कवीन विंचल्ले एकेक विंचणार सब्द पिकलल्यांचीं भोगणां व्हावोवन जड जाल्ल्यापरीं भोगतात. “दिसाक भिरांत रातिची, रातीं भ्यें दिसाचें” असल्यो आकलासाच्यो वोळी दुकांनी भिजून उब्यो जाल्यात तशें भोगता. कविता परत्यान वाचताना, पिकलेल्या तांकां समाजाची उंचली आस्त म्हण आदर करीनासतां, बेपर्वा करन अनाथ करच्या आयच्या पोकोळ आनी पोट्टू जांवचे नागरिकतेचेर कविचो बंडाय उटून दिसता. सुकोन गेल्ल्या आयचे समाजीक वेवस्थेक सोलन, धारूण कट्टी भेतून मोवाळाय आनी मयपासाची शेळ माजवोन गेल्लीं गयरीं दुबळीं वोळीं, कवी उगतीं दाकयता.

तर, परिहार कितें? कवी कित्याक परिहार दीना म्हण विमर्शक विचारुंक पुरो. परिहार समाजान दीवंक जाय. कविचें सार्वत्रीक दूक केदनांच निराशावादाक पावयना. बदलाक तें दया, भिर्मत, धयर आनी भर्वश्या कुशीक पावयता. निराशावादी कविता शेवोटाक आकांक्षाचो एक गांच जोडता. हरयेक कविता वाचक कवितेंत उगतायिल्ले जिणयेचो समीक्षक जावन ह्या उगत्या गांचाक जोडून भर्वसो आनी उपाय दीवंक सकता. अशें कविता आनी जिवीत अशावादा कुशीन मुखारून वचुंक साध्य जायत. मागीर पिकलेल्यांक वेगळ्याच गांवाची गर्ज पडचीना. तांच्या कुटमाच्या गांवांत तांचें जिवीत भांगराळें, शाबीत आनी सोभीत आसतलें.

- आंडऱ्यू एल डिकून्हा

कविता:

पिकलल्यांचो गांव

म्हजे बगलेन गांव आसा
गांव पिकलल्यांचो
जिणयेची धांव धांवून धांवून
आतां थकलल्यांचो
थोड्यांक हांगा नांत कान
थोड्यांक नांत दोळे
साक्रीपिडेक लागून थोडीं
खातात नात्न्या पोळे

ह्याई गांवांत रांवचीं जाणां
अनाथ जाल्यांत आतां
आसून बंद्वां भुरगीं बाळां
जडून पडलीं भातां
कोण म्हणत भुरगीं बाळां
खरेंच आशिसांवां
तर‘ई थोड्यांक जातात न्हंय
काजऱ्याचीं कांय फळां?

थोड्यांक आसलीं शेतां-भाटां
माडा माड्ये तोटां
गोट्यांत आवाज करचीं जोतां
कोसुंक गादे बेटां
जेदना अस्कत जाले बावळे
पायें पडून गेले
हांगा पावलीं निर्वोग नासतां
दोळ्यांत भरून दुकां

सुर्यो जागता प्रकास ना
चंद्रेम फुलता चान्ने ना
ह्याई गांवांत रात सोभोवंक
नक्तिरांचो पर्जळ ना
दिसाक भिरांत रातिची
रातीं भ्यें दिसाचें
अस्कत जिवाक धोसचीं चिंतनां
फालें जायत मोसाचें?

ह्याई गांवांत तिळुंक वेशी
उडतीत अंतर्मळां
कशीं फुल्लीं कशीं बावलीं
सोभीत भुंय कमळां
कोणेई बावड्यान चिंतचें न्हय
शाबीत आपलीं पाळां
फाल्यांचो दीस कसो रावत
देव मात एकलो जाणा.

-एम.पी. रोड्रीगस