ಕವಿತಾ ವಿಶ್ಲೇಷಣ್ 12:
ಜಿವಿತ್, ತಳೆಂ ಆನಿ ಉತ್ರೊಣ್
(ಮೂಳ್ ಕವಿತಾ: ಜರ್ಮನ್
ಕವಿ: ಯೊಹಾನ್ ವೊಲ್ಫ್‌ಗಂಗ್ ಫೊನ್ ಗಾಥ)
(Johann Wolfgang von Goethe)
ಜಿವಿತಾಚೆರ್ ಪಯ್ಶಿಲ್ಯಾನ್ ಎಕೊಡಿ ನದರ್ ಮಾರುನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್, ತೀನ್ ಪ್ರಮುಖ್ ಹಂತಾಂ ದಿಸುನ್ ಯೆತಾತ್; ಜನನ್, ಮರಣ್ ಆನಿ ಹ್ಯಾ ದೊನಾಂ ಮದ್ಲಿ ಆವ್ದಿ 'ಜಿವಿತ್'. ಇಂಗ್ಲಿಶಾಂತ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್; "There are three stages in a person's life, birth, their life and death. They are not conscious of birth submit to death and forget to live." ತ್ಯಾಚ್ ಜಿವಿತಾಚೆರ್ ದುರ್ಭಿಣ್ ನದರ್ ಘಾಲುನ್ ಮಾತ್ಶೆಂ ಲಾಗ್ಶಿಲ್ಯಾನ್ ಪಳೆಲೆಂ ತರ್ ದಿಸುನ್ ಯೆತಾ; ಭುರ್ಗೆಪಣ್, ತರ್ನಾಟ್‌ಪಣ್ ಆನಿ ಮ್ಹಾತಾರ್‌ಪಣ್. ಹಿ ಬೌಧಿಕ್ ನದರ್ ತರ್, ತಾತ್ವಿಕ್ ಚಿಂತ್ಪಾಪ್ರಕಾರ್; ತರ್ನೆಂ (ಮೋವ್), ತರ್ನಾಟ್‌ಪಣ್ (ಬಳಿಶ್ಟ್), ಆನಿ ಮ್ಹಾತಾರ್‌ಪಣ್ (ಅಶಕ್ತ್ ವ ಬಳ್ ಹೊಗ್ಡಾಯಿಲ್ಲೆಂ ಹಂತ್). ಹ್ಯಾಚ್ ನದ್ರೆಕ್ ಆನಿಕ್‌ಯೀ ಲಾಗಿಂ ಹಾಡ್ಲಿ ತರ್, ತರ್ನೆಂ ಆಸ್ಚೆಂ ಪ್ರಬುದ್ಧ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ಜಾಂವ್, ಪ್ರಬುದ್ಧ್ ಆಸ್ಚೆಂ ವಿಕಸಿತ್ ಜಾವ್ನ್ ಪರತ್ ನಾಸ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ಸರ್ವ್ ಸಹಜ್, ಪ್ರಾಕೃತಿಕ್ ವ ಸೈಂಬಿಕ್. ಹೆಂ ಪ್ರಕೃತಿಚೆಂ ನೆಮ್.
ಜಿವಿತಾಕ್ ಕೊಣೆಂ ತಳೆಂ ವಾ ನಂಯ್ ಮ್ಹಳಾಂ, ಕೊಣೆಂ ದರ್ಯೊ, ಕೊಣೆ ಸಾಗೊರ್. ಪುಣ್ ಏಕ್ ಸತ್ ಸರ್ವಾಂನಿ ವೊಪುನ್ ಘೆತಲ್ಲೆಂ ಜಾವ್ನಾಸಾ, ಹರ್ಯೆಕ್ ಮನ್ಶಾಕ್ ಎಕಾ ಪೊಂತಾಥಾವ್ನ್ ಆನ್ಯೇಕಾ ಪೊಂತಾಕ್ ಉತ್ರೊಣ್ ಕರುಂಕ್ ಆಸಾ, ಕೊಣ್ ಶಾಬಿತಾಯೆನ್ ಉತ್ರೊಣ್ ಕರುಂಕ್ ಸಕ್ತಾ ತರ್ ಕೊಣ್ ಸಂಘರ್ಶ್ ಕರುನ್, ಪುಣ್ ಉತ್ರೊಣ್ ಮಾತ್ರ್ ಖಂಡಿತ್. ಹ್ಯೆ ಉತ್ರೊಣೆಂತ್ ಕೊಣ್ ಆಮ್ಚೆ 'ಆಪ್ಲೆ' ಕರ್ನ್ ಘೆತಾಂವ್ ಅನಿ ಕೊಣಾಕ್ 'ಪರ್ಕಿ', ಹೆಂ ಸರ್ವ್ ಎಕಾ ಅರ್ಥಾನ್ ವಾಸ್ತವಿಕ್ (virtual) ತರ್ ಆನ್ಯೇಕಾ ಅರ್ಥಾನ್ ಕಾಲ್ಪನಿಕ್ (Imaginery). ಆನಿ ಜಿಣ್ಯೆಪಯ್ಣಾಂತ್ ಹರ್ಯೆಕ್ಲ್ಯಾನ್ ಸಮ್ಜುಂಚೆಂ ಭೋವ್ ಗರ್ಜೆಚೆಂ. ಕವಿ ಗಾಥಚ್ಯಾಚ್ ಉತ್ರಾಂನಿ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್; Knowing is not enough; we must apply. Willing is not enough; we must do.
ಜರ್ಮನ್ ಭಾಶೆಂತ್ಲಿ ಹಿ ಕವಿತಾ ಕಾಂಯ್ 1775 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಬರಯಿಲ್ಲಿ. ಪುಣ್ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ್ ಚಿಂತ್ಪಾಚ್ಯೊ ಕವಿತಾ ಕೆದ್ನಾಂಯ್ ಕಾಳ್ ಉತ್ರುನ್ ವೆತಾತ್ ಆನಿ ಜಿಯೆತಾತ್, ದಾಕ್ಲೊ: ತಾವೋಇಸಮ್. ಹ್ಯೊ ಫಕತ್ ಕವಿತಾ ಜಾವ್ನ್ ನ್ಹಯ್ ಬಗರ್ ಜಿಣ್ಯೆದಿವೊ ಜಾವ್ನ್ ಉರ್‍ತಾತ್. ಗಾಥಚಿ ಹಿ ಕವಿತಾ ಪಯ್ಲಿ 1775 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಸ್ವಿಜರ್‌ಲೇಂಡ್ ಪಯ್ಣಾವೆಳಾರ್ ಬರಯಿಲ್ಲಿ 'ಝುರಿಕ್ ತಳ್ಯಾಚೆರ್', ಪುಣ್ ಹಿಚ್ ಕವಿತಾ ತಾಣೆಂ 1789 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಪರತ್ ಬರಯ್ಲಿ : ಮನಾಂತ್ ನಿರ್ಮಾಣ್ ಜಾಂವ್ಚ್ಯೆ ವಾಡಾವಳೆಕ್ (psychogenic development) ಉದ್ದೇಸುನ್.
ಮೂಳ್ ಕವಿತಾ ಹ್ಯಾಪರಿಂ ಆಸಾ;
Auf dem See
Und frische Nahrung, neues Blut
Saug ich aus freier Welt:
Wie ist Natur so hold und gut,
Die mich am Busen hält!
Die Welle wieget unsern Kahn
Im Rudertakt hinauf,
Und Berge, wolkig himmelan,
Begegnen unserm Lauf.
Aug, mein Aug, was sinkst du nieder?
Goldne Träume, kommt ihr wieder?
Weg, du Traum! so gold du bist:
Hier auch Lieb und Leben ist.
Auf der Welle blinken
Tausend schwebende Sterne,
Weiche Nebel trinken
Rings die türmende Ferne;
Morgenwind umflügelt
Die beschattete Bucht,
Und im See bespiegelt
Sich die reifende Frucht.
ಹ್ಯೆ ಕವಿತೆಚೊ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಅನುವಾದ್ ಕರ್‍ಚೊ ತರ್:
ತಳ್ಯಾಚೆರ್
ಬುಡುನ್ ವೆತಾಂ ಹಾಂವ್ ವಿಸ್ತಾರ್ ಸಂಸ್ರಾಚ್ಯಾ
ನವ್ಯಾ ರಗ್ತಾಚ್ಯೆ ತಾಜಾ ಜತ್ನೆಂತ್
ಕಿತ್ಲಿ ಗೊಡ್ಶಿ ತಶೆಂ ಬರಿ ಹಿ ಪ್ರಕೃತಿ
ಜಿ ಘೆತಾ ಮ್ಹಾಕಾ ತಿಚ್ಯೆ ವೆಂಗೆಂತ್!
ಖಿಣಾ-ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ವಲ್ಯಾಚ್ಯಾ ಮಾರಾಂನಿ
ಉಟ್ಚ್ಯಾ ಲ್ಹಾರಾಂಕ್ ಆಮ್ಚೆಂ ಧಲ್ತಾ ಹೊಡೆಂ
ಮೊಡಾಂ ಮೆಟುನ್ ಸರ್ಗಾಕ್ ತಿಳ್ಚೆ ಪರ್ವತ್
ಸರ್‌ತಾತ್ ನವ್ಯಾ ಸಂಬಂಧಾಂಚೆ ಭೆಟೆಕ್ ಫುಡೆಂ
ದೊಳ್ಯಾಂನೊ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಉದಾಸ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಜಾಲ್ಯಾತ್?
ಭಾಂಗ್ರಾಳ್ಯಾ ಸ್ವಪ್ಣಾಂನೊ, ತುಮಿ ಪಾಟಿಂ ಯೆತಲ್ಯಾತ್?
ಕಿತ್ಲೇಂಯ್ ಸೊನ್ಯಾಳೆಂ ತುಂ ಸಪ್ಣೆ ಥಂಯ್ಸರ್
ಮೋಗ್ ಆನಿ ಜಿಣಿ ಆಸಾ ಹಾಂಗಾ ಸಯ್ತ್.
ಉಮ್ಕಳ್ಚಿಂ ಹಜಾರಾಂನಿ ತಾರಾಂ
ಲ್ಹಾರಾಂ ಲ್ಹಾರಾಂಚೆರ್ ಮಿಣ್ಕಾಯ್
ಧೋವ್ ಮೊವ್ಸೊ ಗಿಳುನ್ ಆಸಾ
ಭೊಂವ್ತಣಿಚ್ಯಾ ಅಂತರಾಚಿ ಉಂಚಾಯ್
ಫಾಂತ್ಯಾಚೆಂ ವಾರೆಂ ವ್ಹಾಳುನ್ ಆಸಾ
ಜೊಕುನ್ ತೀರ್ ಕಡ್ಶಾರ್
ಆನಿ ಫಳಾಂ ಪಿಕಾಳ್ ದರ್ಶಯ್ತಾ
ತಳೆಂ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಉದ್ಕಾರ್.
ಯೊಹಾನ್ ವೊಲ್ಫಾಗಂಗ್ ಫೊನ್ ಗಾಥಚ್ಯಾ ಹ್ಯೆ ಕವಿತೆಚೆಚ್ಯಾ ಪಾಟ್‌ಥಳಾಚೆರ್ (background)) ಸಭಾರ್ ನಮುನ್ಯಾಚ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ ವಾಚುಂಕ್ ಮೆಳ್ತಾತ್, ಕವಿತೆಕ್ ಸಮ್ಜುಂಚ್ಯೆ ನದ್ರೆಂತ್ ತ್ಯೊ ಪ್ರಮುಖ್. ದೆಕುನ್ ಮಟ್ವ್ಯಾನ್ ಉಲ್ಲೇಕ್ ಕರ್‍ಚೊ ತರ್, ಆಪ್ಲ್ಯಾ 26 ವರ್ಸಾಂಚ್ಯೆ ಪ್ರಾಯೆರ್, ಎಕಾ ಗ್ರೇಸ್ತ್ ಬ್ಯಾಂಕರಾಚ್ಯೆ ಧುವೆಚ್ಯಾ (ಲಿಲ್ಲಿ ಶೋನೆಮನ್) ಮೊಗಾನ್ ಸ್ವಪ್ಣೆವ್ನ್ ಬರಯಿಲ್ಲಿ ಕವಿತಾ ಜಾವ್ನಾಸಾ. ತಾಂಚೆಂ ದೊಗಾಂಯ್ಚೆಂ ಖರಾರ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ತರ್‌ಯೀ ಲಗ್ನಾಕ್ ದೊಗಾಂಯ್ಚ್ಯಾ ಕುಟ್ಮಾಥಾವ್ನ್ ಆಡ್ಕಳ್ಯೊ ಆಸ್ಲ್ಯೊ ದೆಕುನ್ ಹಾಣೆಂ ತ್ಯಾ ಗಿಮಾಳ್ಯೆ ರಜೆಚೆರ್ ಪೊಳಾಪೊಳ್ ಘೆವ್ನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಇಶ್ಟಾಗೆರ್ ವಚುನ್, ಥಂಯ್ಚೆ (ಝುರಿಕ್) ತಳ್ಯಾಚೊ ಸಾಂಕೇತಿಕ್ ಆಧಾರ್ ಘೆವ್ನ್, ಲಗ್ತಿ ಇಮಾಜೆದ್ವಾರಿಂ ಅಪ್ಲೆ ಉಮಾಳೆ/ಅತ್ರೆಗ್ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತ್ ಕೆಲ್ಲಿ ಕವಿತಾ.
ಸಂಕೀರ್ಣ್ ಇಮಾಜಿ ನಾಸ್ತಾನಾ ವ್ಹಾಳಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಹ್ಯೆ ಕವಿತೆಚೆ ಎಕೇಕ್ ಕಡ್ವೆ ವಾಚ್ತಾನಾ ಸಮ್ಜತಾ, ಕವಿ ಎಕಾ ಶೆವೊಟಾತೆವ್ಶಿನ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಚಿಂತಪ್ ವ್ಹಾಳಯ್ತಾನಾ, ತಾಚ್ಯಾ ವಿರೋಧ್ ಚಿಂತ್ಪಾಚ್ಯೆ ಸಾವ್ಳೆಚಿ ಕುರು ದಿತಾ.
ಪಯ್ಲ್ಯಾ ದೋನ್ ಕಡ್ವ್ಯಾಂನಿ ಕವಿ ಎಕಾ ನವ್ಯೆ ಸೊಧ್ನೆಂತ್ ಆಪ್ಲೊ ಶೆವೊಟ್ ಮುಖಾರುಂಕ್ ಚಿಂತಾ, ಹಾಂಗಾಸರ್ ತಳೆಂ, ಹೊಡೆಂ, ಲ್ಹಾರಾಂ, ತಳೆಂ, ಉದಕ್ ಸಯ್ತ್ ವಯ್ಲಿಚ್ ಕಾಣಿ ಸಾಂಗ್ತಾ. ಪಯ್ಲ್ಯಾ ಕಡ್ವ್ಯಾಂತ್ಲಿ ಗೊಡ್ಸಿ ಪ್ರಕೃತಿ ಜಾಂವ್, ದುಸ್ರ್ಯಾ ಕಡ್ವ್ಯಾಂತ್ಲಿಂ ಮೊಡಾಂ ಮೆಟುನ್ ಸರ್ಗಾಕ್ ತಿಳ್ಚೆ ಪರ್ವತ್ ಜಾಂವ್; ಭೌತಿಕ್ (physical) ರಚ್ನೆವಿಶಿಂ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ್ ಚಿಂತಪ್ ವ್ಹಾಳಯ್ತಾ ತರ್, ಬುಡುನ್ ವೆತಾಂ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಚಿಂತ್ಪಾಕ್ ಅನಿ ವಲ್ಯಾಂಚೆ ಮಾರ್ ಆನಿ ಧಲ್ಚೆಂ ಹೊಡೆಂ ಎಕ್ಯೆ ರಿತಿನ್ ವಾಸ್ತವಿಕ್ (virtual) ಚಿಂತ್ಪಾಕ್ ಉತ್ರಾಯ್ತಾ.
ತಿಸ್ರೊ ಕಡ್ವ್ಯಾಂತ್ ತಿ ಕಾಣಿ ಗುಂಡಾಯೆನ್ ದೊಳ್ಯಾಂ ಸಮೊರ್ ಯೆತಾ; ಭಾಂಗ್ರಾಳಿಂ ಸ್ವಪ್ಣಾಂ, ಆನಿ ದೊಳೆ; ಜಿ ಭೌತಿಕ್; ತಳೆಂ, ಉದಕ್, ಲ್ಹಾರಾಂ, ಪರ್ವತ್, ಮೊಡಾಂ, ತಾರಾಂ, ಧೋವ್ ಪಳೆತಾ ತೆಚ್ ದೊಳೆ ವಾಸ್ತವಿಕ್ ಸ್ಪಪ್ಣಾಂ (ಭಾಂಗ್ರಾಳಿಂ), ಉಂಚಾಯ್, ಮೋಗ್, ಜಿಣಿ ಸಯ್ತ್ ಪಳೆತಾತ್. ಹಾಂಗಾಸರ್ ಎಕೇಕ್ ಇಮಾಜ್ ಕಾಂಯ್ ತೆಚ್ ಕಾಣ್ಯೆಚೆ ಪಾತ್ರ್‌ದಾರ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಪರಿಂ ಭೊಗ್ತಾ.
ಆಖ್ರೇಚೊ ಕಡ್ವೊ ಹ್ಯೆ ಕವಿತೆಕ್ ಆಪ್ಲ್ಯೆ ಜಿಣ್ಯೆಚ್ಯಾ ಕಾಣ್ಯೆ ಸವೆಂ ಗುಂತ್ಚೆಂ ಪ್ರೇತನ್ ಕರ್‍ತಾ; ಏಕ್ ತಾಂಡುನ್ ವ್ಹರ್‍ಚಿ ದೋಣ್ ವ ಹೊಡೆಂ (row boat), ಏಕ್ ತಳೆಂ, ಆನಿ ಲ್ಹಾರಾಂ, ಮೊಡಾಂನಿ ಗುಟ್ಲಾವ್ನ್ ಘೆತ್ಲೆಲ್ಯಾ ಪರ್ವತಾದಿಶೆನ್ ವೆತಾಸ್ತಾಂ, ವಯ್ಲ್ಯಾ ಸರ್ಗಾತೆವ್ಶಿಂ ಉಂಚಾಯೆಚಿ ದೀಶ್ಟ್ ಘಾಲುನ್ ಭಾಂಗ್ರಾಳಿಂ ಸ್ವಪ್ಣಾಂ ದೆಖ್ಚೆ ದೊಳೆ. ಪುಣ್ ಫಾಂತೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತೊ ಪರ್ವತಾಂ ಬಗ್ಲೆಚೊ ಕಡ್ಸೊ. ಪುಣ್ ತೆಂ ಉದಕ್ ಆನಿ ಸುರ್ಯೊ ತಾರಾಂಪರಿಂ ಉಜ್ವಳ್ತಾತ್/ಮಿಣ್ಕತಾತ್ ಆನಿ ಕವಿ ತ್ಯಾ ಉದ್ಕಾಂತ್ ಆಪ್ಣಾಕಚ್ ಪಳೆತಾ; ಪಡ್‌ರುಪ್ಣೆಂ.
ಪುಣ್ ಹಿ ಕವಿತಾ ಸಭಾರಾಂಕ್ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ರುಪಾಚಿ/ಮಾಪಾಚಿ/ಚಿಂತ್ಪಾಚಿ ಜಾವ್ನ್ ಘೆವ್ನ್ ತಾಚೆರ್ ಅಧ್ಯಯನ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ಹಿ ಕವಿತಾ ಖಂಯ್ಚ್ಯಾಯ್ ಕಡ್ವ್ಯಾಂತ್ ಏಕ್ ನಿರ್ದಿಶ್ಟ್ ಕುಶಿನ್ ಮಾಲ್ವನಾ ದೆಕುನ್ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಕಾಳಾಚೆರ್ ಹಿ ಕವಿತಾ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ವರ್ಗಾಂನಿ ಪ್ರಚಲಿತ್ ಜಾವ್ನ್ ಆಸ್ತಾ. ಚಡ್ತಾವ್ ಜಾವ್ನ್ ’ವೆಕ್ತಿತ್ವ್ ವಿಕಸನ್ ಅಧ್ಯಯನಾಂನಿ’ ಹಿ ಕವಿತಾ ಚಡ್ ಮಾಪಾನ್ ಉಪೇಗ್ ಕರ್‍ತಾತ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಸ್ತಾಂ, ಹ್ಯೆ ಕವಿತೆಚೆರ್ ಎಕಾಚ್ ಚಿಂತ್ಪಾಚೊ ಅರ್ಥ್ ಮ್ಹಣುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ, ಬಗರ್ ಹಿ ಕವಿತಾ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಪ್ರಕಾರಾಂನಿ ಘೆವ್ಯೆತಾ ಆನಿ ಸಮ್ಜುಯೆತಾ.
- ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್
कविता विश्लेषण 12:
जिवीत, तळें आनी उत्रोण
(मूळ कविता: जर्मन, कवी: योहान वॉल्फगंग फॉन गाथ)
(Johann Wolfgang von Goethe)
जिविताचेर पयशिल्यान एकोडी नदर मारून सांगचें तर, तीन प्रमूख हंतां दिसून येतात; जनन, मरण आनी ह्या दोनां मदली आवदी 'जिवीत'. इंगलिशांत सांगचें तर; "There are three stages in a person's life, birth, their life and death. They are not conscious of birth submit to death and forget to live." त्याच जिविताचेर दुर्भीण नदर घालून मातशें लागशिल्यान पळेलें तर दिसून येता; भुर्गेपण, तर्नाटपण आनी म्हातारपण. ही बौधीक नदर तर, तात्वीक चिंतपाप्रकार; तर्नें (मोव), तर्नाटपण (बळिश्ट), आनी म्हातारपण (अशक्त व बळ होगडायिल्लें हंत). ह्याच नद्रेक आनीकयी लागीं हाडली तर, तर्नें आसचें प्रबुद्ध जांवचें जांव, प्रबुद्ध आसचें विकसीत जावन परत नास जांवचें सर्व सहज, प्राकृतीक व सैंबीक. हें प्रकृतिचें नेम.
जिविताक कोणें तळें वा नंय म्हळां, कोणें दऱ्यो, कोणे सागोर. पूण एक सत सर्वांनी वोपून घेतल्लें जावनासा, हऱ्येक मनशाक एका पोंताथावन आन्येका पोंताक उत्रोण करुंक आसा, कोण शाबितायेन उत्रोण करुंक सकता तर कोण संघर्श करून, पूण उत्रोण मात्र खंडीत. ह्ये उत्रोणेंत कोण आमचे 'आपले' कर्न घेतांव अनी कोणाक 'पर्की', हें सर्व एका अर्थान वास्तवीक (virtual) तर आन्येका अर्थान काल्पनीक (Imaginery). आनी जिण्येपयणांत हऱ्येकल्यान समजुंचें भोव गर्जेचें. कवी गाथच्याच उत्रांनी सांगचें तर; Knowing is not enough; we must apply. Willing is not enough; we must do.
जर्मन भाशेंतली ही कविता कांय १७७५ इस्वेंत बरयिल्ली. पूण आध्यात्मीक चिंत्पाच्यो कविता केदनांय काळ उत्रून वेतात आनी जियेतात, दाकलो: तावोइसम. ह्यो फकत कविता जावन न्हय बगर जिण्येदिवो जावन उरतात. गाथची ही कविता पयली १७७५ इस्वेंत आपल्या स्विजरलेंड पयणावेळार बरयिल्ली 'झुरीक तळ्याचेर', पूण हीच कविता ताणें १७८९ इस्वेंत परत बरयली : मनांत निर्माण जांवच्ये वाडावळेक (psychogenic development) उद्देसून.
मूळ कविता ह्यापरीं आसा;
Auf dem See
Und frische Nahrung, neues Blut
Saug ich aus freier Welt:
Wie ist Natur so hold und gut,
Die mich am Busen hält!
Die Welle wieget unsern Kahn
Im Rudertakt hinauf,
Und Berge, wolkig himmelan,
Begegnen unserm Lauf.
Aug, mein Aug, was sinkst du nieder?
Goldne Träume, kommt ihr wieder?
Weg, du Traum! so gold du bist:
Hier auch Lieb und Leben ist.
Auf der Welle blinken
Tausend schwebende Sterne,
Weiche Nebel trinken
Rings die türmende Ferne;
Morgenwind umflügelt
Die beschattete Bucht,
Und im See bespiegelt
Sich die reifende Frucht.
ह्ये कवितेचो कोंकणी अनुवाद करचो तर:
तळ्याचेर
बुडून वेतां हांव विस्तार संस्राच्या
नव्या रगताच्ये ताजा जत्नेंत
कितली गोडशी तशें बरी ही प्रकृती
जी घेता म्हाका तिच्ये वेंगेंत!
खिणा-काळाच्या वल्याच्या मारांनी
उटच्या ल्हारांक आमचें धल्ता होडें
मोडां मेटून सर्गाक तिळचे पर्वत
सरतात नव्या संबंधांचे भेटेक फुडें
दोळ्यांनो म्हज्या उदास कित्याक जाल्यात?
भांग्राळ्या स्वपणांनो, तुमी पाटीं येतल्यात?
कितलेंय सोन्याळें तूं सपणे थंयसर
मोग आनी जिणी आसा हांगा सयत.
उमकळचीं हजारांनी तारां
ल्हारां ल्हारांचेर मिणकाय
धोव मोवसो गिळून आसा
भोंवतणिच्या अंतराची उंचाय
फांत्याचें वारें व्हाळून आसा
जोकून तीर कडशार
आनी फळां पिकाळ दर्शयता
तळें अपल्या उदकार.
योहान वोल्फगंग फॉन गाथच्या ह्ये कवितेचेच्या पाटथळाचेर (background)) सभार नमुन्याच्यो काण्यो वाचुंक मेळतात, कवितेक समजुंच्ये नद्रेंत त्यो प्रमूख. देकून मटव्यान उल्लेक करचो तर, आपल्या २६ वर्सांच्ये प्रायेर, एका ग्रेस्त बॅंकराच्ये धुवेच्या (लिल्ली शोनेमन) मोगान स्वपणेवन बरयिल्ली कविता जावनासा. तांचें दोगांयचें खरार जाल्लें तरयी लग्नाक दोगांयच्या कुटमाथावन आडकळ्यो आसल्यो देकून हाणें त्या गिमाळ्ये रजेचेर पोळापोळ घेवन आपल्या इश्टागेर वचून, थंयचे (झुरीक) तळ्याचो सांकेतीक आधार घेवन, लग्ती इमाजेद्वारीं अपले उमाळे/अत्रेग अभिव्यक्त केल्ली कविता.
संकीर्ण इमाजी नासताना व्हाळयिल्ल्या ह्ये कवितेचे एकेक कडवे वाचताना समजता, कवी एका शेवोटातेवशीन आपलें चिंतप व्हाळयताना, ताच्या विरोध चिंत्पाच्ये सावळेची कुरू दिता.
पयल्या दोन कडव्यांनी कवी एका नव्ये सोधनेंत आपलो शेवोट मुखारुंक चिंता, हांगासर तळें, होडें, ल्हारां, तळें, उदक सयत वयलीच काणी सांग्ता. पयल्या कडव्यांतली गोडसी प्रकृती जांव, दूसऱ्या कडव्यांतलीं मोडां मेटून सर्गाक तिळचे पर्वत जांव; भौतीक (physical) रचनेविशीं सकारात्मक चिंतप व्हाळयता तर, बुडून वेतां म्हळ्ळ्या चिंत्पाक अनी वल्यांचे मार आनी धल्चें होडें एक्ये रितीन वासतवीक (virtual) चिंत्पाक उत्रायता.
तिस्रो कडव्यांत ती काणी गुंडायेन दोळ्यां समोर येता; भांग्राळीं स्वपणां, आनी दोळे; जी भौतीक; तळें, उदक, ल्हारां, पर्वत, मोडां, तारां, धोव पळेता तेच दोळे वासतवीक स्पपणां (भांग्राळीं), उंचाय, मोग, जिणी सयत पळेतात. हांगासर एकेक इमाज कांय तेच काण्येचे पात्रदार म्हळ्ळेपरीं भोग्ता.
आखरेचो कडवो ह्ये कवितेक आपल्ये जिण्येच्या काण्ये सवें गुंतचें प्रेतन करता; एक तांडून व्हरची दोण व होडें (row boat), एक तळें, आनी ल्हारां, मोडांनी गुटलावन घेतलेल्या पर्वतादिशेन वेतासतां, वयल्या सर्गातेवशीं उंचायेची दीश्ट घालून भांग्राळीं स्वपणां देखचे दोळे. पूण फांतें म्हळ्यार तो पर्वतां बगलेचो कडसो. पूण तें उदक आनी सूऱ्यो तारांपरीं उज्वळतात/मिणकतात आनी कवी त्या उदकांत आपणाकच पळेता; पडरुपणें.
पूण ही कविता सबारांक वेवेगळ्या रुपाची/मापाची/चिंत्पाची जावन घेवन ताचेर अध्ययन केल्यार ही कविता खंयच्याय कडव्यांत एक निर्दिश्ट कुशीन मालवना देकून वेवेगळ्या काळाचेर ही कविता जायत्या वर्गांनी प्रचलीत जावन आसता. चडताव जावन ’वेक्तित्व विकसन अध्ययनांनी’ ही कविता चड मापान उपेग करतात म्हणतासतां, ह्ये कवितेचेर एकाच चिंतपाचो अर्थ म्हणुंक जायना, बगर ही कविता वेवेगळ्या प्रकारांनी घेव्येता आनी समजुयेता.
- वल्ली क्वाड्रस
_____________________________________________________________________________________________
ಸವಾರಿ 11: ಸಂತೊಸ್, ದೂಖ್ ಆನಿ ಜಿಣ್ಯೆಲಿಸಾಂವಾಂ
ಸವಾರಿ 10: ಸಂಸಾರಾ ಭಿತರ್‍ಲೆ ಸಂಸಾರ್
ಸವಾರಿ 9: ಮಿಸ್ತೆರ್, ಸ್ವ-ಅವಲೋಕನ್ ಆನಿ ಉಜ್ವಾಡ್
ಸವಾರಿ 8: ಜೀವ್, ಜಿವಿತ್ ಆನಿ ಘಾತ್
ಸವಾರಿ 7: ಮತ್, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ್ ಆನಿ ಜಾಗ್
ಸವಾರಿ 6: ಕಾಳೊಕ್, ಉಜ್ವಾಡ್ ಆನಿ ಮನಿಸ್
ಸವಾರಿ 5: ಮುಖೊಟಿಂ, ಅಸ್ಲೀಯತ್ ಆನಿ ಜಿವಿತಾಪಯ್ಣ್
ಸವಾರಿ 4: ದೂಕ್, ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಆನಿ ಕವಿತಾ
ಸವಾರಿ 3: ಆಶಾ, ಕವಿ ಆನಿ ಸವಾರಿ
ಸವಾರಿ 2: ಸಂಘರ್ಶ್, ಜಿವಿತ್ ಆನಿ ಕವಿತಾ
ಸವಾರಿ 1: ನವೆಂ ಚಿಂತಪ್, ನವೊ ದಿಶ್ಟಾವೊ