ಫುಲಾಂ ತೊಟಾಂತ್ಲಿ ಏಕ್ ಸಾಂಜ್…….ಗುಲ್ಜಾರ್
ಕವಿತಾ ಟ್ರಸ್ಟಾನ್ ಆಸಾ ಕೆಲ್ಲೊ ಜೇಮ್ಸ್ ಆನಿ ಶೋಭಾ ಮೆಂಡೊನ್ಸಾ ಕವಿತಾ ಉಪನ್ಯಾಸ್, ಗುಲ್ಜಾರಾ ಸಾಂಗಾತಾ ಸಾರಲ್ಲಿ ಸಾಂಜ್ ಕಾಳ್ಜಾ ಥಾವ್ನ್ ಮಾಜ್ವೊಂಕ್ ಭಿಲ್ಕುಲ್ ಆಯ್ಕಾಂಚ್ ನಾ. ತಿತ್ಲಿ ಆಪುರ್ಬಾಯೆಚಿ ತಿ ಜಾಂವ್ಕ್ ಪಾವ್ಲಿ. ತ್ಯೊ ಅಮೊಲಿಕ್ ಘಡಿಯೊ ಕಶ್ಯೊ ಉದೆಲ್ಯೊ ಆನಿ ವೆಳಾಂತ್ ಕಶ್ಯೊ ಮಿಸ್ಳೊನ್ ನಪಯಿಂಚ್ ಜಾಲ್ಯೊ ತೆಂ ಕಳ್ಳೆಂಚ್ ನಾ. ನೀಜ್ ಕವಿತಾ ತಶೀಚ್.
1973-1974 ನಿಳ್ಶೆಂ ಇಜಾರ್ ಘಾಲ್ನ್ ಇಸ್ಕೊಲಾಕ್ ವೆಚೆ ದೀಸ್ ತೆ. ವೋಂಟಾಂಚೆರ್ ಭಾರಿಕ್ ಮಿಶಿಯೊ ಪುಟೊನ್ ಯೆತನಾ, ತಾಳೊ ಎಕಾಚ್ಚಾಣೆ ಮೊಟೊ ಪಡೊಂಕ್ ಸುರು ಜಾಲ್ಲೊ ವೇಳ್. ಗುಲ್ಜಾರಾಚೆಂ ಫುಡ್ಲದ್ ಪಿಂತುರ್ ‘ಮೇರೆ ಆಪ್ನೆ’ ಕೊಡಿಯಾಳಾಂತ್ ಲಾಗಲ್ಲೆಂ.
ಗಿರಾಚಾರ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಶೆಂಕಾರೆಂ ಫುಟ್ಚೆ ಕೊಂಬ್ಲೆ ಆಮಿ, ತ್ಯಾ ಪಿಂತುರಾಂತ್ ಶತ್ರುಗನ್ ಸಿನ್ಹಾನ್ ಎಕಾಚ್ ಮಾರಾಕ್, ತೊಂಡಾ ಥಾವ್ನ್ ಕಾಡಿನಾಸ್ತಾಂ ಏಕ್ ಬೊತ್ಲ್ ಬೀರ್ ಪಿಯೆಂವ್ಚೆಂ -ಪಳೆಂವ್ಚ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾಂವ್. ಹ್ಯಾ ನಿಬಾನ್ ತೆಂ ಪಿಂತುರ್ ಪಳಯಿಲ್ಲೆಂ ತರೀ ಗುಲ್ಜಾರಾಚೆಂ ದಿಗ್ದರ್ಶನ್ ಇತ್ಲೆಂ ನಾಜೂಕ್ಗಿ ಜಾಯ್ತ್ಯೊ ಸಂಗ್ತಿ ಆಜೂನೀ ಕಾಳ್ಜಾಂತ್ ಜಿವ್ಯೊಚ್ ಆಸಾತ್. ತಾಂತುಂನಯ್, ವಿನೋದ್ ಖನ್ನಾನ್ ಗಾಂವ್ಚೆಂ ಪದ್..ಹ್ಯಾ ಪದಾಕ್ ತಾಳೊ ಕಿಶೋರ್ ಕುಮಾರಾನ್ ದಿಲ್ಲೊ.
ಕೋಯಿ ಹೊತಾ ಜಿಸ್ಕೊ ಅಪ್.ನಾ
ಹಮ್ ಅಪ್.ನಾ ಕೆಹೆಲೇತೆ ಯಾರೋಂ
ಪಾಸ್ ನಹಿಂ ತೊ ದೂರ್ ಹೀ ಹೊತಾ
ಲೇಕಿನ್ ಕೋಯಿ ಮೆರಾ ಅಪ್.ನಾ||
ಆಜಯ್ ಹೆಂ ಪದ್ ಆಯ್ಕತಾನಾ ಕಾಳ್ಜಾಂತ್ ಏಕ್ ಅವ್ಯಕ್ತ್ ದೂಖ್ ಉಬ್ಜತಾ. ಸಂಪೀ ಗಜಾಲ್ ಆನಿ ಭಾರಾಧಿಕ್ ವಿಚಾರ್. ಗುಲ್ಜಾರಾಚಿ ಗಜಾಲಚ್ ತಶಿ. ತಿಚ್ ಗಜಾಲ್ ತಾಣೆ ಪಯ್ರೀ ಸಾಂಗಲ್ಲಿ. ಕವಿತಾ ಜಿವಿತಾಚ್ಯಾ ಲ್ಹಾನ್ ಲ್ಹಾನ್ ಸಂಗ್ತಿಂನಿ ಲಿಪೊನ್ ಆಸಾ ಮ್ಹಣೊನ್. ವ್ಹಾ! ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಣ್ಯಾಂ.
‘ಗುಲ್ಜಾರ್’-ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಫುಲಾಂಚೆಂ ತೋಟ್. ತಿತ್ಲೆಂಚ್ ನ್ಹಯ್ ತೊ ಸಬ್ದ್ ಉಚಾರ್ತಾನಾ ಉಬ್ಜೊಂಚೆಂ ಸಂಗೀತ್ ಕಾನಾಂಕ್ ನಿಜಾಯ್ಕಿ ಮಧುರ್. ಗುಲ್ಜಾರಾಚೆಂ ಸಗ್ಳೆಂ ನಾಂವ್ ಸಂಪೂರಣ್ ಸಿಂಘ್ ಕಾಲ್ರಾ. ಹ್ಯಾ ಕವಿಕ್ ದೆವಾನ್ ದಿಲ್ಲಿಂ ದೆಣಿಂ ವ್ಹರ್ತಿಂ. ಆನಿ ಅಸಲ್ಯಾ ಕವಿಚ್ಯಾ ತೊಂಡಾ ಥಾವ್ನ್ ಗಳ್ಚ್ಯಾ ಮೊತಿಯಾಂಚೊ ಮಧುರ್ ನಾದ್ ಆಯ್ಕೊಂಕ್ ಫಾವೊ ಜಾಲ್ಲೆಂ ವ್ಹರ್ತೆಂ ಭಾಗ್ ತ್ಯಾ ದಿಸಾ ಹಾಜರ್ ಆಸಲ್ಲ್ಯಾಂಚೆಂ. ತೊ ಮ್ಹಣಾಲೊ ‘ಜರ್ ತರ್ ಆಮಿ ಜಿಣಿ ಅರ್ಥ್ ಜಾಲಿ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್, ತರ್ ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಣ್ಯಾಂ. ಜಿವಿತ್ ಮ್ಹಣ್ಜೆ ಉಸ್ವಾಸ್ ಘೆಂವ್ಚಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ? ವ ಉಸ್ವಾಸ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಜಿವಿತ್? ಕವಿತಾಯ್ ತಶಿಚ್. ತಿ ಅ್ಯಬ್ ಸ್ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟ್. ತಿಕಾ ಅಶಿಶ್ ಮ್ಹಣ್ ಕಾಂಯ್ ವೊಲಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್ನಾ.’
ಭೊಗ್ಣಾಂಕ್ ಬೋವ್ಶಾ ವರ್ಣುಂಕ್ ಕಶ್ಟ್. ಗುಲ್ಜಾರಾಕ್ ಹಿ ವಿದ್ಯಾ ರಗ್ತಾಂತ್ ಮಿಸ್ಳಲ್ಯಾ. ಹೊಕ್ಲೆನ್ ಘರ್ ಸೊಡ್ನ್ ವೆಚೊ ಸಂತೊಸ್ ಆನಿ ದೂಖ್ ಕಶೆಂ ವರ್ಣಿಂಯಾ? ವೊಂಟಾಂಚೆರ್ ಹಾಸೊ ಆನಿ ದೊಳ್ಯಾಂತ್ ದುಖಾಂ! ರಾವೊಂಕಯ್ ಜಾಯ್- ವಚುಂಕಯ್ ನಾಕಾ. ಬೋವ್ಶಾ ಜಿವಿತಾಚ್ಯಾ ಅಸಲೆ ಸಂಧಿಗ್ದ್ ಪರಿಗತಿಂನಿ ಏಕ್ ಸುಕ್ಶೀಮ್ ರಂಗ್ ಉಬ್ಜತಾ ಆನಿ ಹೊ ರಂಗ್ ಜರಿತರ್ ಸಬ್ದಾಂನಿ ವರ್ಣಿಲೊ ಬೋವ್ಶಾ ತಿಚ್ ಕವಿತಾ ಜಾತಾ ಕೊಣ್ಣಾ.
ಗರ್ಭಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಬಾಳಾನ್ ಆವಯ್ ಕಡೆ ಉಲಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಕಸಲ್ಯಾ ಸಬ್ದಾಂನಿ ತೆ ಉಲೊವ್ಣೆಂ ವರ್ಣಿಯೆತ್? ಜರೀ ಎಕಾ ಫುಲಾನ್ ಹಾಸೊ ದಿಲೊ-ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಣ್ಯೆತ್? ಥೊಡ್ಯೊ ಸಂಗ್ತಿ ವಿವರುಂಕ್ ಕಷ್ಟಚ್. ತರೀ ಕವಿ ಹ್ಯೊ ದೆಖ್ತಾ. ತಾಚ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂನಿ ಪಳೆಂವ್ಚ್ಯಾಕೀ ಕಾಳ್ಜಾ ಥಾವ್ನ್ ಚಡ್ ದೆಖ್ತಾ, ಆನಿ ತೆದ್ನಾಂ ತಾಕಾ ಕಿತೆಂ ಭೊಗ್ತಾ –‘ದ ಫೀಲ್’ – ಹೆಂ ಸೊಭಿತ್ ಸುಂದರ್ ಉತ್ರಾಂನಿ ವರ್ಣುಂಕ್ ಜಾಲೆಂ ತರ್ ಬೋವ್ಶಾ ಕವಿತಾ ಜಾತಾ ಕೊಣ್ಣಾ.
ಗುಲ್ಜಾರ್ ಜಿವಿತಾಚ್ಯಾ ಸುಕ್ಶೀಮ್ ಸಂಗ್ತಿಂಕ್ ವೊಳ್ಕುಂಚೊ ಮನಿಸ್. ‘ಮೇರೆ ಆಪ್ನೆ’ ಜಾಲ್ಯಾ ನಂತರ್ ತಾಣೆಂ ಅಚಾನಕ್ ಪಿಂತುರ್ ಕಾಡ್ಲೆಂ. ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್. ಹಾಂವೆಂ ಆಜೂನ್ ಆಜ್ಯಾಪ್ ಪಾಂವ್ಚಿ ಏಕ್ ಗಜಾಲ್ ಕಸಲಿಗೀ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ವಿನೋದ್ ಖನ್ನಾ ಖಳ್ ನಾಯಕ್ ಜಾವ್ನ್ ನಟನ್ ಕರ್ತಾಲೊ. ಪುಣ್ ಗುಲ್ಜಾರಾನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ನಾಜೂಕಾಂತ್ಲ್ಯಾ ನಾಜೂಕ್ ಪಾತ್ರಾಂಕ್ ವಿನೋದ್ ಖನ್ನಾಕಚ್ ವಿಂಚ್ಲೊ.
ಆತಾಂ ವಯ್ಲೆಂ ಕವನ್ ಪಳೆಯ್ಲ್ಯಾರ್…
ಕೊಣಯ್ ಪುಣೀ ಆಪ್ಲೆಂ ಆಪ್ಣಾಕ್ ಆಸಲ್ಲೆಂ ತರ್
ಹಾಂವೆಂ ಆಪ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಆಪಂವ್ಚೆ ತಸ್ಲೆಂ
ಲಾಗ್ಗಿಂ ನ್ಹಯ್ ತರೀ ಪಯ್ಸ್ ಪುಣಿ ಆಸ್ತೆಂ!
ಪುಣ್ ಕೊಣಯ್ ಪುಣಿ ಮ್ಹಜೆಂ-ಆಪ್ಲೆಂ.
ಗುಲ್ಜಾರಾನ್ ವಾಪರ್ಚಿ ಭಾಸ್ ಉರ್ದು. ಕಿತೆಂಯ್ ಮ್ಹಣಾ..ಕವಿತೆ ಖಾತಿರಚ್ ಆಸ್ಚಿ ಭಾಸ್ ಹಿ. ಹಾಚೆ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಹಿಂದಿ ಸೊಭ್ತಾ. ದೆಕುನ್ ಪಯ್ರ್ ಗುಲ್ಜಾರಾನ್ ಸಾಂಗಲ್ಲೆಬರಿ, ಅನುವಾದ್ ಕಶ್ಟಾಂಚೊಚ್. ತರೀ ಕಿತೆಂ ಮುಳಾವೆಂ ಆಸಾ ತೆಂ ಇತ್ಲೆಂ ಸಂಕೀರ್ಣ್ ಕೀ ತಿತ್ಲೆಂಚ್ ಸಂಪೆಂ.
ಏಕ್ ಎಕ್ಸುರ್ಪಣಾಚೆಂ ರಡ್ಣೆಂ ಕೊಣಿ ಪುಣಿ ಆಪ್ಣಾಕ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಆಸಲ್ಲೆಂ ತರ್ ಹಾಂವ್ ಮ್ಹಜೆಂ ಮ್ಹಣ್ತೊಂ ಆಸಲ್ಲೊಂ ಮ್ಹಣ್ ರಡ್ತಾ. ಅಸಲಿ ಪರಿಗತ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾಂಕ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಸಂದರ್ಬಾಂನಿ ಫುಡ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಜಾವ್ಯೆತ್. ಜಿವಿತಾಚ್ಯಾ ಪಾವ್ಲಾಂನಿ ಮುಖಾರ್ ಪಾವ್ತಾಂ ಪಾವ್ತಾಂ ಆಮಿ ಎಕಾಚ್ಚಾಣೆ ಎಕ್ಸುರಿಂ ಜಾತಾಂವ್. ಆಮ್ಚಿಂ ಮ್ಹಳ್ಳಿಂ ಆಸೊನಯ್ ನಾ ಜಾತಾತ್. ಆನಿ ಅಸಲ್ಯಾ ಸಂದರ್ಬಾಂನಿ, ಘಡಿಯಾಂನಿ, ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಕಾಳ್ಜಾಕ್ ಉಡಾಸ್ ಯೆಂವ್ಚೆಂ ಏಕಚ್ ಗೀತ್ ..ಕೋಯಿ ಹೊತಾ. ಗುಲ್ಜಾರಾಚಿ ನಾಜುಕಾಯ್ ಭಾರಿಚ್ ಆಪುರ್ಬಾಯೆಚಿ. ಏಕ್ದಮ್ ಸುಕ್ಶಿಮ್. ಜಿವಿತಾಚೆ ಮರುಭುಂಯ್ತ್ ವಾಟ್ ಚುಕಲ್ಲೆ ವೆಳಿಂ ಫಕತ್ ಏಕ್ ಚಿಂತಪ್ ಧೊಸ್ತಾ. ‘ಕೋಣಿ ಪುಣಿ ಮ್ಹಜೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಆಸಲ್ಲೆಂ ತರ್!’. ಅಸಲ್ಯಾ ಲ್ಹಾನ್ ಲ್ಹಾನ್ ವಿಚಾರಾಂಚೆರ್ ಕವಿತೆ ಥಾವ್ನ್ ಪಿಂತುರಾವರೆಗ್ ಕಿತೆಂಯ್ ಕರೊಂಕ್ ಸಕ್ಚೆ ತಸಲೊ ಕಲಾಕಾರ್, ಗುಲ್ಝಾರ್. ಜಿವಿತಾಚ್ಯಾ ಅಸಲ್ಯಾ ಸುಕ್ಶಿಮಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಸುಕ್ಶಿಮ್ ಭೊಗ್ಣಾಂಕ್ ರೂಪ್ ದಿಂವ್ಚೊ ಮಾನಾಯ್ ಗುಲ್ಜಾರ್.
ತಾಚ್ಯಾ ಎಕೆ ಕವಿತೆಂತ್ ಗುಲ್ಜಾರ್ ಮ್ಹಣ್ತಾ ‘ಮೆಂ ಆಪ್ನೆಂ ಘರ್ ಮೆಂ ಹಿ ಆಜ್. ನಬಿ ಹೊಗಾಯಾ ಹುಂ ಆಕರ್!’. ಅಶೆಂ ಕೆನ್ನಾಂಯ್ ಪುಣಿ ಘಡ್ಯೆತ್ಗೀ? ಜಾಯ್ತೆ ಪಾವ್ಟಿಂ. ಆಪ್ಲ್ಯಾಚ್ ಘರಾ ಆಪುಣುಂಚ್ ಪರ್ಕಿ. ಛೇ!
ಗುಲ್ಜಾರಾನ್ ತಾಚ್ಯಾ ದೋನ್ ತೀನ್ ಪಿಂತುರಾಂನಿ ಜಿವಿತಾಚೊ ಭಾರಿಚ್ ಸುಕ್ಶಿಮ್ ವಾಂಟೊ ಜಾವ್ನಾಸ್ಚಿ ಗಜಾಲ್ ‘ಮನಸ್ತಾಪ್’ ವಿಷಯ್ ಜಾವ್ನ್ ಘೆತ್ಲಾ. ಮೇರೆ ಆಪ್ನೆ. ಅಚಾನಕ್. ಆಂಧಿ. ಹ್ಯಾ ವಿಚಾರಾಂಕ್ ತಾಣೆಂ ಟ್ರೀಟ್ ಕರ್ಚಿ ರೀತ್ ಪಳಂವ್ಕ್ ನಿಜಾಯ್ಕಿ ಮಜಾ ಭೊಗ್ತಾ. ಮ್ಹಾಕಾ ಕಳಿತ್ ಆಸಲ್ಲೆಪರಿಂ ‘ಆಂಧಿ’ ಗುಲ್ಜಾರಾಚೆಂ ಕಠಿಣ್ ವಾರೆಂ ವಾದಾಳ್ ಉಟಯಿಲ್ಲೆಂ ಪಿಂತುರ್. ಕವಿತಾಮಯ್ ಕಾಣಿ, ಪದಾಂ ಆನಿ ನಟನ್. ಹಿಂದಿ ಸಿನೆಮಾನ್ ದೆಖಲ್ಲೊ ಅಪ್ರೂಪ್ ನಟ್ ಸಂಜೀವ್ ಕುಮಾರ್ ಆನಿ ಸುಚಿತ್ರಾ ಸೇನ್ ಹಾಂಚೆ ದೊಳೆ ಪಡ್ದ್ಯಾರ್ ಥಾವ್ನ್ ಕಾಡುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ ತಸಲೆಂ ನಟನ್ ಆನಿ ಗುಲ್ಜಾರಾಚೆಂ ದಿಗ್ದರ್ಶನ್. ಮಾಶಾ ಅಲ್ಲಾ!
ಮೇರೆ ಆಪ್ನೆಂತ್..ಕೋಯಿ ಹೋತಾ ಪದ್ ತರ್ ಆಂಧಿಂತ್ ‘ತೆರೆ ಭಿನಾ ಝಿಂದಗಿಸೆ ಕೋಯಿ!’, ತುಮ್ ‘ಆಗಯೇ ಹೊ ನೂರ್ ಆಗಾಯಾ ಹೆ!’ ಸುಪರ್ ಹಿಟ್ ಪದಾಂ. ಕಿತ್ಲೆಶಾಗೀ ಅಭಿಮಾನಿಂಚ್ಯಾ ಕಾಳ್ಜಾಂತ್ ಆಜೂನಯ್ ಜಿವಿಂಚ್ ಆಸಾತ್.
ಕವಿತಾ…ಏಕ್ ಪಾವ್ಟಿಂ ಸಂಗೀತಾಚೊ ಹಾತ್ ಧರ್ತಾ, ಥೊಡೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ಪಿಂತುರ್ ಜಾತಾ ಆನಿ ವಿವಿಧ್ ರೂಪ್ ಆಪ್ಣಾಯ್ತಾ. ಆನಿ ಕೆದ್ನಾಂ ಗುಲ್ಜಾರ್ ಕವಿತೆಚೊ ಹಾತ್ ಧರ್ತಾ, ಅಮರ್ ಜಾತಾ.
ಹ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಕಾರಣಾಂ ಖಾತಿರ್ ಕವಿತಾ ಟ್ರಸ್ಟಾಕ್ ಶಾಭಾಸ್ಕಿ ಫಾವೊ. ವಿಲ್ಲಿ ಪಾಯ್ಸ್ ಹಾಣೆಂ ಸಾಂಗಲ್ಲೆಬರಿ ಖಂಡಿತ್ ಜಾಕ್ ಪೊಟ್ ಮಾರ್ಲಾಂ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಯ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಕವಿಂಚ್ಯಾ ಕಾಳ್ಜಾಂನಿ ನವ್ಯೊ ಅಂಕ್ರ್ಯೊ ಫುಟಂವ್ಚೆಂ ಕಾಮ್ ಕೆಲಾಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಚೂಕ್ ಜಾಯ್ಶಿನಾ.
फुलां तोटांतली एक सांज…….गुलजार
कविता ट्रसटान आसा केल्लो जेम्स आनी शोभा मेंडोन्सा कविता उपन्यास, गुलजारा सांगाता सारल्ली सांज काळजा थावन माज्वोंक भिल्कूल आयकांच ना. तितली आपुरबायेची ती जावंक पावली. त्यो अमोलीक घडियो कश्यो उदेल्यो आनी वेळांत कश्यो मिसळोन नपयिंच जाल्यो तें कळ्ळेंच ना. नीज कविता तशीच.
१९७३-१९७४ निळशें इजार घालन इसकोलाक वेचे दीस ते. वोंटांचेर भारीक मिशियो पुटोन येतना, ताळो एकाच्चाणे मोटो पडोंक सुरू जाल्लो वेळ. गुलजाराचें फुडलद पिंतूर ‘मेरे आपने’ कोडियाळांत लागल्लें.
गिराचार म्हळ्यार शेंकारें फुटचे कोंबले आमी, त्या पिंतुरांत शत्रुगन सिन्हान एकाच माराक, तोंडा थावन काडिनासतां एक बोतल बीर पियेवंचें -पळेवंच्या खातीर गेल्ल्यावं. ह्या निबान तें पिंतूर पळयिल्लें तरी गुलजाराचें दिगदर्शन इतलें नाजूकगी जायत्यो संग्ती आजूनी काळजांत जिव्योच आसात. तांतुंनय, विनोद खन्नान गावंचें पद..ह्या पदाक ताळो किशोर कुमारान दिल्लो.
कोयी होता जिसको अप.ना
हम अप.ना केहेलेते यारों
पास नहीं तो दूर ही होता
लेकीन कोयी मेरा अप.ना||
आजय हें पद आयकताना काळजांत एक अव्यक्त दूख उबजता. संपी गजाल आनी भाराधीक विचार. गुलजाराची गजालच तशी. तीच गजाल ताणे पयरी सांगल्ली. कविता जिविताच्या ल्हान ल्हान संग्तिंनी लिपोन आसा म्हणोन. व्हा! कितें म्हण्यां.
‘गुलजार’-म्हळ्यार फुलांचें तोट. तितलेंच न्हय तो सब्द उचार्ताना उबजोंचें संगीत कानांक निजायकी मधूर. गुलजाराचें सगळें नावं संपूरण सिंघ कालरा. ह्या कवीक देवान दिल्लीं देणीं व्हर्तीं. आनी असल्या कविच्या तोंडा थावन गळच्या मोतियांचो मधूर नाद आयकोंक फावो जाल्लें व्हर्तें भाग त्या दिसा हाजर आसल्ल्यांचें. तो म्हणालो ‘जर तर आमी जिणी अर्थ जाली म्हणतावं, तर कितें म्हण्यां. जिवीत म्हणजे उस्वास घेवंची प्रक्रिया? व उस्वास म्हळ्यार जिवीत? कविताय तशीच. ती अ्यब स्ट्र्याकट. तिका अशीश म्हण कांय वोलावंक जायना.’
भोगणांक बोवशा वर्णुंक कश्ट. गुलजाराक ही विद्या रग्तांत मिसळल्या. होकलेन घर सोडन वेचो संतोस आनी दूख कशें वर्णिंया? वोंटांचेर हासो आनी दोळ्यांत दुखां! रावोंकय जाय- वचुंकय नाका. बोवशा जिविताच्या असले संधिगद परिगतिंनी एक सुक्षीम रंग उबजता आनी हो रंग जरितर सब्दांनी वर्णिलो बोवशा तीच कविता जाता कोण्णा.
गर्भांतल्या बाळान आवय कडे उलयल्यार कसल्या सब्दांनी ते उलोवणें वर्णियेत? जरी एका फुलान हासो दिलो-कितें म्हण्येत? थोड्यो संग्ती विवरुंक कषटच. तरी कवी ह्यो देख्ता. ताच्या दोळ्यांनी पळेवंच्याकी काळजा थावन चड देख्ता, आनी तेदनां ताका कितें भोग्ता –‘द फील’ – हें सोभीत सुंदर उत्रांनी वर्णुंक जालें तर बोवशा कविता जाता कोण्णा.
गुलजार जिविताच्या सुक्षीम संग्तिंक वोळकुंचो मनीस. ‘मेरे आपने’ जाल्या नंतर ताणें अचानक पिंतूर काडलें. क्लासिकल. हांवें आजून आज्याप पावंची एक गजाल कसलिगी म्हळ्यार त्या काळार विनोद खन्ना खळ नायक जावन नटन करतालो. पूण गुलजारान आपल्या नाजूकांतल्या नाजूक पात्रांक विनोद खन्नाकच विंचलो.
आतां वयलें कवन पळेयल्यार…
कोणय पुणी आपलें आपणाक आसल्लें तर
हांवें आपलें म्हण आपवंचे तसलें
लाग्गीं न्हय तरी पयस पुणी आसतें!
पूण कोणय पुणी म्हजें-आपलें.
गुलजारान वापर्ची भास उर्दू. कितेंय म्हणा..कविते खातिरच आसची भास ही. हाचे उपरांत हिंदी सोभता. देकून पयर गुलजारान सांगल्लेबरी, अनुवाद कश्टांचोच. तरी कितें मुळावें आसा तें इतलें संकीर्ण की तितलेंच संपें.
एक एक्सुर्पणाचें रडणें कोणी पुणी आपणाक आपलें म्हण आसल्लें तर हावं म्हजें म्हणतों आसल्लों म्हण रडता. असली परिगत जायत्यांक जायत्या संदरबांनी फूड जाल्या जाव्येत. जिविताच्या पावलांनी मुखार पावतां पावतां आमी एकाच्चाणे एक्सुरीं जातावं. आमचीं म्हळ्ळीं आसोनय ना जातात. आनी असल्या संदरबांनी, घडियांनी, म्हज्या काळजाक उडास येवंचें एकच गीत ..कोयी होता. गुलजाराची नाजुकाय भारीच आपुरबायेची. एकदम सुक्षीम. जिविताचे मरुभुंयत वाट चुकल्ले वेळीं फकत एक चिंतप धोसता. ‘कोणी पुणी म्हजें म्हळ्ळें आसल्लें तर!’. असल्या ल्हान ल्हान विचारांचेर कविते थावन पिंतुरावरेग कितेंय करोंक सकचे तसलो कलाकार, गुलझार. जिविताच्या असल्या सुक्षिमांतल्या सुक्षीम भोगणांक रूप दिवंचो मानाय गुलजार.
ताच्या एके कवितेंत गुलजार म्हणता ‘में आपनें घर में ही आज. नबी होगाया हूं आकर!’. अशें केन्नांय पुणी घड्येतगी? जायते पावटीं. आपल्याच घरा आपुणुंच पर्की. छे!
गुलजारान ताच्या दोन तीन पिंतुरांनी जिविताचो भारीच सुक्षीम वांटो जावनासची गजाल ‘मनसताप’ विषय जावन घेतला. मेरे आपने. अचानक. आंधी. ह्या विचारांक ताणें ट्रीट कर्ची रीत पळवंक निजायकी मजा भोग्ता. म्हाका कळीत आसल्लेपरीं ‘आंधी’ गुलजाराचें कठीण वारें वादाळ उटयिल्लें पिंतूर. कवितामय काणी, पदां आनी नटन. हिंदी सिनेमान देखल्लो अपरूप नट संजीव कुमार आनी सुचित्रा सेन हांचे दोळे पडद्यार थावन काडुंक जायना तसलें नटन आनी गुलजाराचें दिगदर्शन. माशा अल्ला!
मेरे आपनेंत..कोयी होता पद तर आंधिंत ‘तेरे भिना झिंदगिसे कोयी!’, तूम ‘आगये हो नूर आगाया हे!’ सुपर हीट पदां. कितलेशागी अभिमानिंच्या काळजांत आजूनय जिविंच आसात.
कविता…एक पावटीं संगीताचो हात धरता, थोडे पावटीं पिंतूर जाता आनी विवीध रूप आपणायता. आनी केदनां गुलजार कवितेचो हात धरता, अमर जाता.
ह्या सर्व कारणां खातीर कविता ट्रसटाक शाभासकी फावो. विल्ली पायस हाणें सांगल्लेबरी खंडीत जाक पोट मारलां मात्र न्हय जायत्या कविंच्या काळजांनी नव्यो अंक्र्यो फुटवंचें काम केलां म्हळ्यार चूक जायशिना.
-ಜೆರಿ ರಾಸ್ಕಿಞ್ ಆಂಜೆಲೊರ್ / जेरी रासकीञ आंजेलोर.