ನಾಗೇಶ್ ಬಾಬ್ ಕರ್ಮಲಿಚ್ಯಾ ಸಳ್ಸಳ್ಯಾ ಜಿವಿತಾಚಿ
ಲ್ಹಾನ್ಶಿ ಉಬಾಳ್ ಯಾದ್

[ಫೆಬ್ರೆರ್ 9, 2023 ತಾರಿಕೆರ್ ನಾಗೇಶ್ ಬಾಬ್ ಕರ್ಮಲಿ ಹ್ಯಾ ಸಂವ್ಸಾರಾಕ್ ಅಂತರ‍್ಲೆ. ಗೊಂಯ್ಚೆಂ ಸುಟ್ಕೆಝುಜ್ ಧರುನ್ ಕೊಂಕಣಿಚ್ಯಾ ಹರ್ಯೆಕೆ ಚಳುವಳಿಂತ್ ತಾಂಣಿ ಮುಕೆಲ್ಪಣ್ ಘೆತ್ಲೆಂ. ಆಪ್ಣಾಚ್ಯಾಕೀ ದೋನ್ ಪಿಳ್ಗಿ ಪಯ್ಲೆಂಚ್ಯಾ ಮ್ಹಾನ್‍ಮನ್ಶಾಂಚಿ ಜಾಣ್ವಾಯ್, ಅನ್ಭೋಗ್ ಆಪ್ಣಾವ್ನ್ ತಶೆಂ ಜಿರೊವ್ನ್ ಆಪ್ಣಾ ಮುಕ್ಲ್ಯಾ ದೋನ್-ತೀನ್ ಪಿಳ್ಗೆಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ವಾವ್ರಾಡ್ಯಾಂಕ್ ತೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ್ ಜಾಲೆ. ಏಕ್ ಬರೊವ್ಪಿ ಜಾವ್ನ್ ನಾಮ್ನಾ ಜೊಡ್ಲಿ. ಎಕ್ಲೊ ಬಳ್ವಂತ್ ಖಡಾಖಡ್ ಉಲೊವ್ಪಿ ಮ್ಹಣುನ್ ತಾಂಕಾಂ ನಾಂವ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ.   ಚಾಫ್ರಾ, ಬಸ್ತಿಮಾಮಾಕ್ ಧರುನ್ ಮಂಗ್ಳುರ‍್ಚ್ಯಾ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಬರೊವ್ಪ್ಯಾಂಲಾಗಿಂ ತಾಂಕಾಂ ಸಂಪರ್ಕ್ ಆಸಲ್ಲೊ. ತಾಚ್ಯಾ ಮರ್ಣಾಉಪ್ರಾಂತ್ ಕವಿಮಿತ್ರ್ ಮಾಧವ್ ಬೋರ್ಕರಾನ್ ಬರಯಿಲ್ಲೆಂ ಏಕ್ ಲೇಖನ್, ಜೆಂ 2023 ಮಾರ್ಚ್ ಮ್ಹಯ್ನ್ಯಾಚ್ಯಾ ’ಜಾಗ್’ ನೆಮಾಳ್ಯಾಂತ್ ಪರ್ಗಟ್ ಜಾಲಾಂ, ತೆಂ ಆಸಾ ತಶೆಂ ಪರ್ವಣ್ಗೆನ್ ಪರ್ಗಟ್ ಕೆಲಾಂ - ಸಂಪಾದಕ್]

ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬ್ ಗೆಲೊ ಆನಿ ಮನಾಂತ್ ಪೊರ‍್ನ್ಯೊ ಯಾದಿ ಜಾಗ್ಯೊ ಜಾಲ್ಯೊ. 1968 ವರ‍್ಸಾ ಥಾವ್ನ್ ಹಾಂವ್ ಆದಿಂಮದಿಂ ಪಣ್ಜೆಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶಾ ಮಂಡಳಾಚ್ಯಾ ಫಾಟ್ಯಾಂತ್ ವಚ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲೊಂ. ಥಂಯ್ ಆಂತೊನ್ ಮೊರಾಯಶ್ ಆನಿ ಒಕ್ತಾವ್ ರೊಡ್ರಿಕ್ಸ್ ಹೆ ನೆಮಾನ್ ಯೆವ್ಪಿ. ಮೊರಾಯಶ್‌ಬಾಬ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಒಫಿಸ್ ಸುಟ್ಟಕಚ್ ತಡಕ್ ಭಾಶಾ ಮಂಡಳಾಂತ್ ಯೆತಾಲೊ ತರ್ ಒಕ್ತಾವ್‌ಬಾವ್ ತಾಚೆ ಫಾಟೊಫಾಟ್. ಹಾಂಗಾ ರ. ವಿ. ಪಂಡಿತ್, ಮನೋಹರ್‌ಬಾಬ್ ಚಡ್ ಕರುನ್ ಶೆನ್ವಾರಾ ಭಿಕಾಜಿ ಘಾಣೆಕಾರ್ ಯೆತಾಲೆ. ಮ್ಹಜಿ ಹ್ಯಾ ಸಗ್ಳ್ಯಾಂಕಡೆನ್ ಹಾಂಗಾಚ್ ವಳಖ್ ಜಾಲಿ. ಹಿ ಸುವಾತ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕರ್ಮಳೆಚೆಂ ತಳೆಂ ಕಶೆಂ ಆಶಿಲ್ಲೆಂ ಆನಿ ಏಕ್ ದೀಸ್ ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬ್ ಭಾಶಾ ಮಂಡಳಾಂತ್ ಆಯ್ಲೊ. ಮೊರಾಯಶ್‌ಬಾಬಾನ್ ಮ್ಹಜಿ ತಾಚೆಕಡೆನ್ ವಳಖ್ ಕರುನ್ ದಿಲಿ. ಆಕಾಶ್‌ವಾಣೀಕ್ ಲಾಗುನ್ ತಾಚ್ಯಾ ಆವಾಜಾಕಡೆನ್ ವಿನೋದ್ ಕೆಲೊ. ಆಮಿ ಖಳ್‌ಖಳೂನ್ ಹಾಂಸ್ಲೆ ತಾಚಿ ಆಜ್ ಯಾದ್ ಜಾತಾ. ತೆನ್ನಾ ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬ್ ಪೀಪಲ್ಸ್ ಹೈಸ್ಕೂಲಾಚ್ಯಾ ಫಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಎಕಾ ಲ್ಹಾನ್ಶಾ ಘರಾಂತ್ ಭಾಡ್ಯಾಕ್ ರಾವ್ತಾಲೊ. ಆನಿ ತಾಂಚಿ ಘರ್ಕಾರ್ನ್ ಮೋಹಿನಿ ಮಳ್ಯಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಝರಿಕಡೆನ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರಾಥಮಿಕ್ ಶಾಳೆಂತ್ ಶಿಕ್ಷಿಕಾ ಆಶಿಲ್ಲಿ. ರಾಮ್‌ದಾಸ್ ಆನಿ ಶೈಲಾ ಹಿಂ ತೆನ್ನಾ ಸಾಮ್ಕಿಂಚ್ ಲ್ಹಾನ್ ಭುರ್ಗಿಂ. ಹೆಂ ಘರ್ ಬದ್ಲೂನ್ ತೊ ಪಣ್ಜೆಚೆ ಇಗರ್ಜೆಕಡೆನ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಆನೀಕ್ ಎಕಾ ಘರಾಂತ್ ಗೆಲೊ ಆನಿ ಥಂಯ್ ಸಾವ್ನ್ ಮಾಗೀರ್ ಮಳ್ಯಾಂತ್ ಸ್ಥಳಾಂತರ್ ಕೆಲೆ. ಆನಿ ಹ್ಯಾ ಘರಾಂತ್ ಮಾತ್ ತಾಂಚೊ ಖೂಪ್ ವರ‍್ಸಾಂ ರಾಬಿತೊ ಕೆಲೊ. ಆನಿ ತಾಚಿ ಹಿ ಮಠಿ ಕೊಂಕಣಿ ಚಳುವಳಿಚೆಂ ಕೇಂದ್ರ್ ಜಾಲೆಂ. ಹಿ ಸುವಾತ್ ಲ್ಹಾನ್ ಆಸುನ್‌ಯ್ ಥಂಯ್ ಯೆತೊ ವತೊ ಖೂಪ್ ಆಸ್ತಾಲೊ. ಮುಖೆಲ್ ಗಜಾಲ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತಾಚಿ ಘರ್ಕಾರ್ನ್ ಮೋಹಿನಿಬಾಯ್ ತೋಂಡ್ ಭರುನ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾಂಕ್ ಯೆವ್ಕಾರ್ ದಿತಾಲಿ. ತಾಕಾ ಲಾಗುನ್ ಹೆಂ ಘರ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾಂಕ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಕಶೆಂ ದಿಸ್ತಾಲೆಂ. ಮುಖಾರ್ ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾನ್ ಚಿಂಬ್ಲಾ ಜಾಗೊ ಘೆವ್ನ್ ಘರ್ ಬಾಂದ್ಲೆಂ ಆನಿ ತಾಕಾ ’ಮಾನಸ್‌ದೀಪ್’ ಅಶೆಂ ನಾಂವ್ ದಿಲೆಂ. ಹೆಂ ಘರ್ ಚಿಂಬ್ಲಾ ಸಾರ್ಕಿಲ್ಯಾ ಆಡ್‌ವಾಟೆರ್ ಆಸುನ್‌ಯ್ ಥಂಯ್ ಲೋಕ್ ತಾಗೆರ್ ಪಾವ್ತಾಲೆ.

May 22, 2022 - Nagesh Karmali with Kishoo Barkur, William Pais, Titus Noronha, Melvyn Rodrigues and H M Pernal at 'Manasdeep', chimboll

May 22, 2022 - Nagesh Karmali with Kishoo, William, TItus, Melvyn, HM, Stany Bela and Vincy Pinto

ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾಲಿ ಕುಟುಂಬಿಕ್ ಪಾಠ್‌ಭುಂಯ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಸಾರಸ್ವತಾಸಾರ್ಕಿ. ಕಾಕೊಡ್ಯಾ ಸಾರ್ಕ್ಯಾ ಗಾವಾಂತ್ ಶಿಕ್ಷಣಾಚಿ ಮ್ಹಣ್ಪಾಚಿ ಸೊಯ್ ನಾಶಿಲ್ಲಿ. ತಾಕಾ ಲಾಗುನ್ ಗರ್ಜೆ ಪುರ‍್ತೆಂ ಶಿಕ್ಷಣ್ ಘೆವ್ನ್ ಕಸಲೊ ತರಿ ಧಂದೊ ನಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಶೆತಾಂ ಭಾಟಾಂಚ್ಯಾ ಲ್ಹಾನ್ಶಾ ಕುಡ್ಕ್ಯಾಚೆರ್ ಕುಟುಂಬ್ ಚಲೊವ್ಪ್ ಹೆಂ ತಾಂಚೆಂ ಪ್ರಾಕ್ತನ್. ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾಚೊ ಬಾಪುಯ್ ಕೆಪ್ಯಾಂ ಆಯ್ಲೊ ಆನಿ ಥಂಯ್ ಏಕ್ ಪಸ್ರೊ ಆನಿ ಚ್ಯಾಚೆಂ ಹೊಟೆಲ್ ಘಾಲೆಂ. ತೆಂ ಸಾದಾರಣ್ ಕೆಪ್ಯಾಂ ಕೊರ್ಟಾಕ್ ಲಾಗಿಂ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಆದ್ವೊಗಾದ್ ಆನಿ ತಾಂಚೆ ಅಶಿಲ್ ಹಾಂಚಿ ಥಂಯ್ ಉಟ್‌ಬಸ್ ಆಸ್ತಾಲಿ. ತಾಂಚೆಂ ರಾವಪುಯ್ ಫಾಟ್ಲೆವಟೆನ್ ಆಸ್ತಾಲೆಂ. ಕೆಪೆಂ ತ್ರಿಬ್ಯುನಲಾರ್ ಆಶಿಲ್ಲೆ ಶಿವಾಜಿಬಾಬ್ ವರ್ದೊ ಕಾಸಾಕ್ ವತಾನಾ ’ಕರ್ಮಲೀಬಾಬ್ ಮಸಾಲೊ ವಾಟುನ್ ದವರ್’ ಅಶೆಂ ಸಾಂಗುನ್ ವತಾಲೊ. ಅಶ್ಯೊ ಕಿತ್ಲ್ಯೊಶ್ಯೊ ತರೀ ಯಾದಿ ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬ್ ಸಾಂಗ್ತಾಲೊ. ’ತ್ಯಾ ದಿಸಾ ವಡಾಕಡೆನ್’ ಹ್ಯೆ ಬಾಕಿಬಾಬಾಲೆ ಕವಿತೆಂತ್ಲ್ಯಾ ವಡಾ ಸಂಬಂದಾನ್ ಎಕ್ಲ್ಯಾನ್ ಕಲ್ಪಿತ್ ಬರಯ್ಲೆಂ ತೆನ್ನಾ ತ್ಯಾ ವಡಾಚೊ ಇತಿಹಾಸ್ ತಾಣೆ ಸಾಂಗ್ಲೊ.

ಕೆಪೆಂಚ್ಯಾ ಇಶ್ಕೊಲ್ ಪ್ರಿಮಾರ‍್ಯಾಂತ್ ಶಿಕ್ತಾನಾ ಬಾಕಿಬಾಬ್ ತಾಚೊ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಜಾಲಾ. ಕೆನ್ನಾಯ್ ವೊಗಾನ್ ಬಾಕಿಬಾಬಾಸಂಬಂದಾನ್ ತೊ ಸಾಂಗ್ತಾಲೊ. ಕೆಪ್ಯಾಂ ಆಸ್ತಾನಾ ಬರಯಿಲ್ಲ್ಯೊ ಕವಿತಾ ತಾಚೆಕಡ್ಲ್ಯಾನ್ ಆಯ್ಕುಪಾಚಿ ಸಂದ್ ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾಕ್ ಮೆಳ್ಳಿ. ತೆನ್ನಾಚ್ ತಾಚ್ಯಾ ಮನಾಂತ್ ಕವಿತೆಚೆಂ ಬಿಂ ಪಡ್ಲೆಂ. ಕೆನ್ನಾ ಕೆನ್ನಾ ಬಾಕಿಬಾಬಾಲ್ಯೊ ಕವಿತಾ ಆಯ್ಕುಪಾಕ್ ಥಂಯ್ಚೆ ಆದ್ವೊಗಾದ್ ಬಿ ಯೆತಾಲೆ. ಏಕ್ ಫಾವ್ಟ್ ನಾಮ್ನೆಚ್ಯೊ ಕವಯಿತ್ರಿ ಸಂಜೀವನಿ ಮರಾಠೆ ಕೆಪ್ಯಾಂ ತಾಂಕಾಂ ಮೆಳ್ಪಾಕ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯೊ. ದುಸ್ರೆ ದಿಸಾ ಕ್ಲಾಸಾಂತ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಫಕತ್ ಕವಿತಾ ಆಯ್ಕುಪಾಕ್ ಮೆಳ್ಳ್ಯೊ. ಕವಿತೆಚೊ ರಸಿಕ್ ಕೆಪ್ಯಾಂ ಸಾರ್ಕಿಲ್ಯಾ ಗಾವಾಂತ್ ಮೆಳಪ್ ಕಠಿಣ್. ತಾಕಾ ಲಾಗುನ್ ಬಾಕಿಬಾಬಾಚಿ ಕುಚಂಬಣ್ ಜಾತಾಲಿ. 18 ಜೂನಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ಚೊಬಾಕಿಬಾಬಾಲೊ ನವೊ ಅವ್ತಾರ್ ತಾಣೆ ಪಳಯಿಲ್ಲೊ ತಾಚ್ಯೊ ಯಾದಿ ತೊ ಸಾಂಗ್ತಾಲೊ.

ನಾಗೇಶ್‍ಬಾಬಾಲೊ ಬಾಪುಯ್ ಬೆಗೀನ್ ಭಾಯ್ರ್ ಪಡಿಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಸಂವ್ಸಾರಾಚೊ ಭಾರ್ ತಾಚ್ಯಾ ಖಾಂದಾರ್ ಆಯ್ಲೊ. ತಾಚಿ ಜೀಣ್ ಬದ್ಲುನ್ ಗೆಲಿ. ಶಿಕಪ್ ಅರ್ದ್ಯಾರ್ ಸೊಡುನ್ ತಾಕಾ ಚಾಕ್ರಿ ಧರ‍್ಚಿ ಪಡ್ಲಿ. ಲೊಟ್ಲೆಚೊ ಭಾಟ್ಕಾರ್ ವ್ಹಿಸೆಂತ್ ಜುಆಂವ್ ಫಿಗರೆದ್ ಹೊ ಸಾಶ್ಟಿಂತ್ಲೊ ಏಕ್ ಗಡ್‌ಗಂಜ್ ಆಸ್ಪತ್ ಆಶಿಲ್ಲೊ. ತಾಚ್ಯಾ ಭಾಟಾಂತ್ ವರ್ಸ್‌ಭರ್ ಪಾಡೊ ಅಶಿ ತಾಚಿ ನಾಮ್ನಾ. ಮೀನ್ ಸುರು ಜಾತಕಚ್ ತೊ ಹ್ಯಾ ಧಂದ್ಯಾಂತ್ ಆಯ್ಲೊ. ತಾಚ್ಯಾ ಕುರ್ಪೆಚ್ಯಾ ಖಣಿರ್ ನಾಗೇಶ್‍ಬಾಬ್ ಕಾಮ್ ಕರ್‌ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ತಾಕಾ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಖಣ್ ವ್ಯವಸಾಯಾಚೊ ಇತಿಹಾಸ್ ಖಬರ್ ಆಶಿಲ್ಲೊ ಹಾಚಿ ಖೂಪ್ ಜಣಾಂಕ್ ಖಬರ್ ಆಸ್ಪಾಕ್ ನಾ. ಹೊ ಭಾಟ್ಕಾರ್ ಮಿನಾಚಿ ಖಣ್, ಭಾಟ್ ಕಶೆಂ ಚಲೊವ್ಪಾಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ತಾಚ್ಯಾ ವ್ಯವಹಾರಕ್ ಕಂಟಾಳುನ್ ತಾಣೆ ದುಸ್ರೆ ಖಣಿರ್ ನೋಕ್ರಿ ಧರ‍್ಲಿ. ಹಾಂಗಾ ತಾಚೊ ಸಂಬಂದ್ ಕಾಮ್ಗಾರಾಂಕಡೆನ್ ಆಯ್ಲೊ ಆನಿ ತಾಂತುಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ್ ಜಾಣೀವ್ ತಾಚೆಮದಿಂ ರುಜುಂಕ್ ಪಾವ್ಲಿ. ಗೊಂಯ್ ಸುಟ್ಕೆ ಉಪ್ರಾಂತ್ ತಾಣೆ ಕಾಂಯ್ ಕಾಳ್ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಕಾಮ್ಗಾರ್ ಫುಡಾರ‍್ಯಾಂಬರಾಬರ್ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲೊ. ಜೊರ್ಜ್ ಫೆರ್ನಾಂಡಿಸ್ ಹಾಂಚೆಕಡೆನ್ ಹಾಂಗಾಚ್ ತಾಚಿ ವಳಖ್ ಜಾಲಿ. ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾಲ್ಯಾ ವ್ಯಕ್ತಿಮತ್ವಾಚೆಂ ಹೆಂ ಏಕ್ ಮಹತ್ವಾಚೆಂ ತಾಂಸ್.

ತಾಚ್ಯಾ ಜಿವಿತಾಚ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಚೆಂ ಏಕ್ ವಾಚ್ಪಾ ಸಾರ್ಕೆಂ ಪಾನ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತಾಚೊ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಮುಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಂತ್ಲೊ ವಾಂಟೊ. ಐನ್ ತರ್ನೆ ಪಿರಾಯೆರ್ ತಾಣೆ ಹ್ಯೆ ಚಳುವಳಿಂತ್ ಉಡಿ ಘೆತ್ಲಿ. ತ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ತೊ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಕುಟುಂಬಾಕಡೆನ್ ಆಶಿಲ್ಲಿ ಲಾಗ್ಣೂಕ್ ವಿಸರ‍್ಲೊ. ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚೊ ತೊ ಪರಿಣಾಮ್ ಆಸುಂಯೆ. ಕಾಂಯ್ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಪಾಂಚ್ ವರ‍್ಸಾಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಎಕಾ ಅರ್ಥಾನ್ ಜಿವಿತ್ ಸಮೃದ್ಧ್ ಕರ‍್ಪಿ ಥಾರ‍್ಲಿಂ. ಜೆಂ ಔಪಚಾರಿಕ್ ಶಿಕಪ್ ಅರ್ದಕುಟೆಂ ಉರಿಲ್ಲೆಂ ತೆಂ ಪುರಾಯ್ ಕರ್‌ಪಾಚಿ ಸಂದ್ ತಾಕಾ ಮೆಳ್ಳಿ. ಪಾಂಡುರಂಗ್ ಮುಳ್ಗಾಂವ್ಕಾರ್, ಗೋಪಾಳ್ ಆಪಾ ಕಾಮತ್, ನಂದಾ ಗಾಯ್ತೊಂಡೊ ಸಾರ್ಕಿಲ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಸಾಂಗಾತಾಕ್ ವೆಗ್‌ವೆಗ್ಳ್ಯಾ ವಿಶಯಾಂಚೆರ್ ಭಾಸಾಭಾಸ್ ಜಾತಾಲಿ. ಆನಿ ಕಾಂಯ್ ಬರಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ ವಾಚ್ಪಾಕ್ ಮೆಳ್ಟಾಲಿಂ. ಜಾನುಆರ್ ಫೆರ್ನಾದೀಶ್ ಹ್ಯಾ ಹಳ್ದೊಣೆಚ್ಯಾ ಎಕಾ ಶಿಕ್ಷಕಾ ಕಡ್ಲ್ಯಾನ್ ತೊ ಉರ್ದು ಶಿಕ್ಲೊ. ಶೆಣೈ ಗೊಂಯ್‌ಬಾಬಾಲೆ ಬರ್ಪಾವಳಿಚೆಂ ವಾಚನ್ ಹಾಂಗಾಚ್ ಜಾಲೆಂ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿವಿಶಿಂಚಿ ಭೂಮಿಕಾ ಆನಿ ನಿಷ್ಠಾ ಘಟ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಪಾವ್ಲಿ. ಕೊಣೆ ತರೀ ಚೊರುನ್ ಸೆಲಾಂತ್ (ಜೈಲಾಚ್ಯಾ ಸೆಲ್ಲಾಂತ್) ಪಾವಯಿಲ್ಲೆಂ ಪಂಡಿತ್ ನೆಹ್ರುಚೆಂ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರ್ ವಾಚುನ್ ಕಾಡ್ಲೆಂ. ಹರ್ಶಿಂ ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾಕ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಯೇನಾಶಿಲ್ಲಿ. ಪುಣ್ ಯತ್ನ್ ಕರುನ್ ತೆಂ ಪುಸ್ತಕ್ ವಾಚ್ಲೆಂ ಆನಿ ತೆನ್ನಾ ಸಾವ್ನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪುಸ್ತಕಾಂ ತಾಣೆ ನೆಮಾನ್ ವಾಚ್ಲಿಂ.

ಬಂದ್ಖಣಿಂತ್ ಆಸ್ತಾನಾ ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾನ್ ಏಕ್ ಮಹತ್ವಾಚೊ ಉದ್ಯೋಗ್ ಕೆಲೊ ತೊ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ’ಜೋತ್’ ಹ್ಯಾ ಹಾತಾಳ್ಯಾಚಿ ನಿರ್ಮಣಿ. ಖರ‍್ಯಾ ಅರ್ಥಾನ್ ಕವಿ ಆನಿ ಬರೊವ್ಪಿ ಮ್ಹಣ್ ತಾಚೊ ಉದೆವ್ ಹಾಂಗಾಚ್ ಜಾಲೊ. ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಸಾಂಗಾತ್ಯಾಂ ಕಡ್ಲ್ಯಾನ್ ತಾಣಿ ಧಾಕ್ಲ್ಯೊ ಕಥಾ, ಕವಿತಾ ತಾಂಚ್ಯಾ ಫಾಟೀಕ್ ಲಾಗುನ್ ಬರೊವ್ನ್ ಘೆತ್ಲ್ಯೊ ಆನಿ ತೆಂ ಸಗ್ಳೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ನಿವಳ್ ಆನಿ ಸುಂದರ್ ಅಕ್ಷರಾನ್ ಬರೊವ್ನ್ ಕಾಡ್ಲೆಂ. ತಾಂಚೆ ಬರಾಬರ್ ಪ್ರಫುಲ್ಲ್ ಪ್ರಿಯೊಳ್ಕಾರ್ ಆಸ್ತಾಲೆ. ತೆ ಏಕ್ ಬರೆ ಚಿತ್ರಕಾರ್. ಅಂಕಾಚಿ ಸಜಾವಟ್ ಪ್ರಿಯೊಳ್ಕಾರ್ ಕರ‍್ತಾಲೆ. ತೆ ರಾಜಕಾರಣಾಂತ್ ಪಡುಂಕ್ ನಾಶಿಲ್ಲೆ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ತೆ ಏಕ್ ಬರೆ ಚಿತ್ರಕಾರ್ ಮ್ಹಣ್ ನಾಮ್ನಾ ಮೆಳಯ್ತಲೆ ಆಶಿಲ್ಲೆ. ತಾಣಿ ಕಾಂಯ್ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಸೊಳಾ ಅಂಕ್ ಕಾಡ್ಲೆ ಆಸ್ಪಾಕ್ ಜಾಯ್. ತಾಂತುಂತ್ಲೆ ಕಾಂಯ್ ಮುಂಬಯ್ ರಾಬಿತೊ ಕರುನ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಎಕಾ ಲೇಖಕಾನ್ ವ್ಹೆಲೆ ಆನಿ ಶೆಣಯ್ಲೆ. ಆನಿ ಮುಖಾರ್ ತಾಂಕಾಂ ವಿಚಾರ‍್ತಾಕಚ್ ತ್ಯಾ ಲೇಖಕಾನ್ ತಾಕಾ ಫಾಫುಡ್ಲೊ. ಏಕ್ ಮೊಲಾದೀಕ್ ಅಸೊ ಠೆವೊ ಗೆಲೊ ಹಾಚಿ ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾಕ್ ಖಂತ್ ಭೊಗ್ಲಿ. ಹ್ಯಾ ಅಣ್ಭವಾಕ್ ಲಾಗುನ್ ಉರಿಲ್ಲೆ ಅಂಕ್ ತಾಣೆ ಕೊಣಾಕ್ ದಾಖಯ್ಲೆ ನಾ. ಬಂದ್ಖಣಿಂತ್ ಆಸ್ತಾನಾ ತಾಣೆ ಡಾಯ್ರಿ ಬರಯ್ಲಿ. ತಿ ವಾಚ್ಪಾ ಸಾರ್ಕಿ ಆಸಾ. ತಿ ಉಜ್ವಾಡಾ ಹಾಡ್ಚಿ ಮ್ಹಣ್ ಖೂಪ್ ಜಣಾಂನಿ ತಾಕಾ ಸಾಂಗುನ್ ಪಳಯ್ಲೆಂ. ಪುಣ್ ತಾಣೆ ತಿ ಗಜಾಲ್ ಕಾನಾ ಮನಾರ್ ಘೆತ್ಲಿನಾ. ತೆಂ ಕಾಮ್ ಆತಾಂ ತಾಂಚೆ ಪೂತ್ ರಾಮ್‍ದಾಸಾನ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಅಶೆಂ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ದಿಸ್ತಾ. ತಾಂತುಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಬಂದ್ಖಣಿಚ್ಯಾ ಜಿವಿತಾಚೆರ್ ಬೆಸ್ ಬರೊ ಉಜ್ವಾಡ್ ಪಡ್ಟಲೊ. ಬಂದ್ಖಣಿಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಸುಟುನ್ ಯೆತನಾ ತೆಂ ಹಾತ್‌ಬರಪ್ ಮೊಠ್ಯಾ ಹಿಕ್ಮತೀನ್ ಭಾಯ್ರ್ ಹಾಡ್ಚೆಂ ಪಡ್ಲೆಂ. ತಿ ಏಕ್ ಆಗ್ಳೀಚ್ ಕಥಾ.

ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾಲ್ಯಾ ಜಿವಿತಾಕ್ ಥಿರಾಯ್ ಯೆವ್ಪಾಕ್ ತಾಕಾ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಕಡೆನ್ ಬರೊಚ್ ಸಂಘರ್ಶ್ ಕರ‍್ಚೊ ಪಡ್ಲೊ. ಥೊಡಿ ಭೋವ್ ಪತ್ರಕಾರಿತಾ ತಾಣೆ ಹ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ಕೆಲ್ಯಾ. ಫೆಲಿಸಿಯೊ ಕಾರ್ದೊಜ್ ’ಲೋಕ್‌ಸಾದ್’ ಹೆಂ ನೆಮಾಳೆಂ ಕಾಡ್ಟಾಲೊ. ತಾಂತುಂತ್ ತೊ ಕಾಂಯ್ ದೀಸ್ ಆಶಿಲ್ಲೊ. ಶಿಕ್ಷಣಿಕ್ ಪಾತ್ರತಾಯ್ ಫಾವ್ ತಿ ನಾಶಿಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಸರ್ಕಾರಿ ನೋಕ್ರಿ ಮೆಳಪ್ ಸೊಂಪೆಂ ನಾಶಿಲ್ಲೆಂ. ಪುಣ್ 6.6.1966 ಹ್ಯಾ ದಿಸಾ ತಾಕಾ ಆಕಾಶ್‌ವಾಣೀಂತ್ ಉದ್ಘೋಶಕಾಚಿ ನೋಕ್ರಿ ಮೆಳ್ಳಿ. ಹ್ಯಾ ಪದಾಕ್ ಶಿಕ್ಷಣೀಕ್ ಪಾತ್ರತೆಪರಸ್ ಬರೊ ಆವಾಜ್ ಆನಿ ಬರೊವ್ಪಾಚಿ ಕಲಾ ಆಂಗಾಂತ್ ಆಸಪ್ ಗರ್ಜೆಚೆಂ qualification ಆಶಿಲ್ಲೆಂ. ತಾಚಿ ಪರಿಕ್ಷಾ ಆನಿ ಮುಲಾಖತ್ ಬಾಕಿಬಾಬಾನ್ ಘೆತಿಲ್ಲಿ. ಕೆಪ್ಯಾಂ ಶಾಳೆ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಆತಾಂ ಆಕಾಶ್‌ವಾಣಿಚೆರ್ ಎಕಾ ವೆಗ್ಳ್ಯಾ ನಾತ್ಯಾನ್ ತೆ ಎಕ್ಟಾಂಯ್ ಆಯ್ಲೆ. ಹಾಂಗಾ ತೊ ಕಾಂಯ್ ಕಾಳ್ ’ಯುವವಾಣಿ’ ಹಿ ಕಾರ್ಯಾವಳ್ ಪಳಯ್ತಾಲೊ. ಆಜ್ ಜೆ ಕಾಂಯ್ ಕಥಾ, ಕವಿತಾ ಬರೊವ್ನ್ ಕೊಂಕಣಿಚ್ಯಾ ಮಳಾರ್ ಪರ್ಜಳ್ಟಾತ್ ತೆ ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾಚೆ find ಮ್ಹಣ್ಪಾಕ್ ಜಾಯ್. ಹಾಂವ್ ಮುಂಬಯ್ ಆಕಾಶ್‌ವಾಣಿ ವಯ್ಲ್ಯಾನ್ ಬದ್ಲಿ ಜಾವ್ನ್ ಪಣ್ಜೆ ಆಯ್ಲೊಂ. ತೆನ್ನಾ ತೊ ಸೇವಾನಿವೃತ್ತಿಚೆ ವಾಟೆರ್ ಆಶಿಲ್ಲೊ. ತಾಚೊ ತಸೊ ಮ್ಹಾಕಾ ಸಾಂಗಾತ್ ದೋನ್ ವರ‍್ಸಾಂ ಲಾಬ್ಲೊ. ’ಪಾಟೂ ಪಟೆಕಾರ್’ ಆನಿ ’ರಾಜಾರಾಮ್ ರಾಟಾವಳಿ’ ಹ್ಯೊ ದೋನ್ ವಿನೋದಿ ಮಾಲಿಕಾ ತಾಣೆ ಆಕಾಶ್‌ವಾಣಿ ಖಾತೀರ್ ಬರಯ್ಲ್ಯೊ. ತಾಕಾ ತಾಂತ್ರಿಕ್ ಗಜಾಲಿ ಮಾತ್ ಮ್ಹಣ್ಪಾ ಸಾರ್ಕ್ಯೊ ಜಮ ನಾಶಿಲ್ಲ್ಯೊ. ತೆನ್ನಾ ನಾರಾಯಣ್ ಪತ್ಕಿ ತಾಕಾ ಪಾಲವ್ ದಿತಾಲೊ.

ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾಚೆಂ ಏಕ್ ವ್ಯಸನ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಪುಸ್ತಕ್ ಖರೆದಿ. ವೆಗ್‌ವೆಗ್ಳಿಂ ಮಾಸಿಕಾಂ ವರ್ಗಣಿ ಭರುನ್ ತಿಂ ಮಾಗೊವ್ಪ್. ತಾಚ್ಯಾ ಸಂಗ್ರಹಾಂತ್ Indian Literature ಆನಿ ’ಸಮಕಾಲೀನ್ ಭಾರತೀಯ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್’ ಹ್ಯಾ ಜರ್ನಲಾಂಚೆ ಅಂಕ್ ಆಸಾತ್. ತೆಚ್ ಪ್ರಮಾಣ್ ’ಸತ್ಯಕಥಾ’ ಹ್ಯಾ ಮ್ಹಯ್ನ್ಯಾಳ್ಯಾಚೆ ಅಂಕ್ ಆಸ್ಪಾಕ್ ಜಾಯ್. ’ಗೋಮಂತಕ್ ಬುಕ್ ಸರ್ವಿಸ್’ ವಿನಾಯಕ್ ನಾಯ್ಕ್ ಚಲಯ್ತಾಲೆ. ತಾಂಚ್ಯಾ ಪ್ರದರ್ಶನಾಂತ್ ತೊ ಪ್ರತ್ಯೇಕ್ ಫಾವ್ಟ್ ಕಮೀತ್ ಕಮಿ ದೇಡ್ ಹಜಾರಾಂಚಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ ಘೆತಾಲೊ. ಕೊಂಕಣಿ, ಹಿಂದಿ, ಮರಾಠಿ, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಆನಿ ಪುರ್ತುಗೆಜ್ ಭಾಸಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಂನಿ ತಾಚೊ ’ಮಾನಸ್‌ದೀಪ್’ ಭರಿಲ್ಲೊ. ಬಿ.ಎ. ಆನಿ ಎಮ್. ಎ. ಜಾಲ್ಲೆ ಆಮ್ಚೆ ಕಾಂಯ್ ಜಣ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವಾಚ್ಪಾಕ್ ಭಯಾನ್ ಫಾಟಿಂ ಸರ‍್ತಾತ್ ತಾಂಣಿ ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬಾಚಿ ದೇಖ್ ಘೆಂವ್ಚಿ. ಗಾಬ್ರಿಯೆಲ್ ಗಾರ್ಸಿಯಾ ಮಾರ್ಕೆಜ್; ಜುಜೆ ಸಾರಾಮಾಗ್ ಸಮ್ಜುಪಾಕ್ ಥೊಡೆ ಕಠಿಣ್ ಆಸುನ್‌ಯ್ ತಾಣೆ ತೆ ಲೇಖಕ್ ವಾಚಿಲ್ಲೆ. ಸಾರಾಮಾಗ್ ಮೂಳ್ ಪುರ್ತುಗೆಜೀಂತ್ ಆನಿ ತಾಚೊ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅಣ್ಕಾರೂಯ್. ತೆ ಭಾಯ್ರ್ ಲಿಪಿ ಸಂಬಂದಾನ್ ತಾಣೆ ಜಾಯ್ತೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕೆಲ್ಲೊ.

ತಾಚಿ ಘರ್ಕಾರ್ನ್ ಮೋಹಿನಿ ಹಿಣೆ ತಾಕಾ ಬೆಸ್ ಬರೊ ಸಾಂಗಾತ್ ದಿಲೊ. ತಿಚಿ ಯಾದ್ ಮ್ಹಣು ತಿಚ್ಯಾ ನಾಂವಾರ್ ಪುರಸ್ಕಾರ್ ಸುರು ಕೆಲೊ.

ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬ್ - ಬಾಕಿಬಾಬ್, ಪಂಡಿತ್, ಮನೋಹರ್‌ರಾಯ್ ಆನಿ ಭಾಂಗಿ, ರಾಮಾಣಿ ಹಾಂಚಿ ಪಿಳ್ಗಿ ಆನಿ ಉದಯ್ ಭೆಂಬ್ರೆ, ಹರದತ್ತ್ ಖಾಂಡೆಪಾರ್ಕಾರ್, ಜೆಸ್ ಫೆರ್ನಾಂದೀಶ್ ಹೆ ಪಿಳ್ಗೆಮದ್ಲೊ ಏಕ್ ದುವೊ. ತಾಚ್ಯಾ ಮರ್ಣಾನ್ ತೊ ತುಟ್ಲೊ. ತಾಚಿ ಬರೀಚ್ ಬರ್ಪಾವಳ್ ಸಂಗ್ರಹಾಚ್ಯಾ ರುಪಾನ್ ಯೆವ್ಪಾಚಿ ಗರಜ್ ಆಸಾ. ಕೊಣ್ ತರೀ ಹ್ಯಾ ವಾವ್ರಾಕ್ ಮಾಥೆಂ ಮಾರ‍್ತಲೊ ಅಶಿ ಆಸ್ತ್ ಪರ್ಗಟಾವ್ಯಾಂ.

ಯಾಗಾಂತ್ ಹಾಂಗಾ ರಾಬೂನ್ ರಾಬೂನ್
ಫುಡ್ಲೆ ಗಡೆ ಆತಾಂ ಯೆಂವ್ಚೆ ಜಾಲ್ಯಾತ್
ಸಗ್ಳೊ ಶಿಣ್ ಪಯ್ಸ್ ಕರುನ್
ತುಜೆ ಮ್ಹಜೆ ಸೂರ್ ಆತಾಂ ಲಾಗ್ಚೆ ಜಾಲ್ಯಾತ್

ನಾಗೇಶ್‌ಬಾಬ್ ಕರ್ಮಲೀಕ್ ಹೊ ಸೊಬುನ್ epitaph ದಿಸ್ತಾ.

-ಮಾಧವ್ ಬೋರ್ಕರ್

नागेश बाब कर्मलीच्या सळसळ्या जिविताची
ल्हानशी उबाळ याद

[फेब्रेर 9, 2023 तारकेर नागेश बाब कर्मली ह्या संवसाराक अंतरले. गोंयचें सुटकेझूज धरून कोंकणिच्या हरयेके चळुवळींत तांणी मुकेलपण घेतलें. आपणाच्याकी दोन पिळगी पयलेंच्या म्हान‍मनशांची जाणवाय, अनभोग आपणावन तशें जिरोवन आपणा मुकल्या दोन-तीन पिळगेच्या कोंकणी वावराड्यांक ते मार्गदर्शक जाले. एक बरोवपी जावन नामना जोडली. एकलो बळवंत खडाखड उलोवपी म्हणून तांकां नांव आस‌ल्लें.  चाफ्रा, बस्तीमामाक धरून मंगळूरच्या जायत्या बरोवप्यांलागीं तांकां संपर्क आसल्लो. ताच्या मरणाउपरांत कविमित्र माधव बोरकारान बरयिल्लें एक लेखन, जें 2023 मार्च म्हयन्याच्या ’जाग’ नेमाळ्यांत पर्गट जालां, तें आसा तशें पर्वणगेन पर्गट केलां - संपादक]

नागेश‌बाब गेलो आनी मनांत पोरन्यो यादी जाग्यो जाल्यो. १९६८ वरसा थावन हांव आदींमदीं पणजेच्या कोंकणी भाशा मंडळाच्या फाट्यांत वचपाक लागलों. थंय आंतोन मोरायश आनी ओक्ताव रोड्रिक्स हे नेमान येवपी. मोरायश‌बाब आपलें ऑफीस सुट्टकच तडक भाशा मंडळांत येतालो तर ओक्ताव‌बाव ताचे फाटोफाट. हांगा र.वी. पंडीत, मनोहर‌बाब चड करून शेनवारा भिकाजी घाणेकार येताले. म्हजी ह्या सगळ्यांकडेन हांगाच वळख जाली. ही सुवात म्हळ्यार कर्मळेचें तळें कशें आशिल्लें आनी एक दीस नागेश‌बाब भाशा मंडळांत आयलो. मोरायश‌बाबान म्हजी ताचेकडेन वळख करून दिली. आकाश‌वाणीक लागून ताच्या आवाजाकडेन विनोद केलो. आमी खळ‌खळून हांसले ताची आज याद जाता. तेन्ना नागेश‌बाब पीपल्स हैस्कूलाच्या फाटल्यान आशिल्ल्या एका ल्हानशा घरांत भाड्याक रावतालो. आनी तांची घरकान्न मोहिनी मळ्यांतले झरीकडेन आशिल्ल्या प्राथमीक शाळेंत शिक्षिका आशिल्ली. राम‌दास आनी शैला हीं तेन्ना सामकींच ल्हान भुरगीं. हें घर बदलून तो पणजेचे इगर्जेकडेन आशिल्ल्या आनीक एका घरांत गेलो आनी थंय सावन मागीर मळ्यांत स्थळांतर केले. आनी ह्या घरांत मात तांचो खूप वरसां राबितो केलो. आनी ताची ही मठी कोंकणी चळुवळीचें केंद्र जालें. ही सुवात ल्हान आसून‌य थंय येतो वतो खूप आसतालो. मुखेल गजाल म्हळ्यार ताची घरकान्न मोहिनीबाय तोंड भरून सगळ्यांक येवकार दिताली. ताका लागून हें घर सगळ्यांक आपलें कशें दिसतालें. मुखार नागेश‌बाबान चिंबला जागो घेवन घर बांदलें आनी ताका ’मानस‌दीप’ अशें नांव दिलें. हें घर चिंबला सारकिल्या आड‌वाटेर आसून‌य थंय लोक तागेर पावताले.

नागेश‌बाबाली कुटुंबीक पाठ‌भुंय सगळ्या सारस्वतासारकी. काकोड्या सारक्या गावांत शिक्षणाची म्हणपाची सोय नाशिल्ली. ताका लागून गर्जे पुरतें शिक्षण घेवन कसलो तरी धंदो ना जाल्यार शेतां भाटांच्या ल्हानशा कुडक्याचेर कुटुंब चलोवप हें तांचें प्राक्तन. नागेश‌बाबाचो बापूय केप्यां आयलो आनी थंय एक पसरो आनी च्याचें हॉटेल घालें. तें सादारण केप्यां कोर्टाक लागीं आशिल्ल्यान आद्वोगाद आनी तांचे अशील हांची थंय ऊट‌बस आसताली. तांचें रावपूय फाटलेवटेन आसतालें. केपें त्रिब्युनलार आशिल्ले शिवाजीबाब वर्दो कासाक वताना ’कर्मलीबाब मसालो वाटून दवर’ अशें सांगून वतालो. अश्यो कितल्योश्यो तरी यादी नागेश‌बाब सांगतालो. ’त्या दिसा वडाकडेन’ ह्ये बाकीबाबाले कवितेंतल्या वडा संबंदान एकल्यान कल्पीत बरयलें तेन्ना त्या वडाचो इतीहास ताणे सांगलो.

केपेंच्या इश्कोल प्रिमार्‍यांत शिकताना बाकीबाब ताचो प्रोफेसर जाला. केन्नाय वोगान बाकीबाबा संबंदान तो सांगतालो. केप्यां आसताना बरयिल्ल्यो कविता ताचेकडल्यान आयकुपाची संद नागेश‌बाबाक मेळ्ळी. तेन्नाच ताच्या मनांत कवितेचें बीं पडलें. केन्ना केन्ना बाकीबाबाल्यो कविता आयकुपाक थंयचे आद्वोगाद बी येताले. एक फावट नामनेच्यो कवयित्री संजीवनी मराठे केप्यां तांकां मेळपाक आयिल्ल्यो. दुसरे दिसा क्लासांत भुरग्यांक फकत कविता आयकुपाक मेळ्ळ्यो. कवितेचो रसीक केप्यां सारकिल्या गावांत मेळप कठीण. ताका लागून बाकिबाबाची कुचंबण जाताली. १८ जूना उपरांतचो बाकीबाबालो नवो अवतार ताणे पळयिल्लो ताच्यो यादी तो सांगतालो.

नागेश‍बाबालो बापूय बेगीन भायर पडिल्ल्यान संवसाराचो भार ताच्या खांदार आयलो. ताची जीण बदलून गेली. शिकप अर्द्यार सोडून ताका चाकरी धरची पडली. लोटलेचो भाटकार व्हिसेंत जुआंव फिगरेद हो साश्टिंतलो एक गड‌गंज आस्पत आशिल्लो. ताच्या भाटांत वर्स‌भर पाडो अशी ताची नामना. मीन सुरू जातकच तो ह्या धंद्यांत आयलो. ताचे कुर्पेचे खणीर नागेश‍बाब काम कर‌पाक लागलो. ताका गोंयच्या खण व्यवसायाचो इतीहास खबर आशिल्लो हाची खूप जाणांक खबर आस्पाक ना. हो भाटकार मिनाची खण, भाट कशें चलोवपाक लागलो. ताच्या व्यवहाराक कंटाळून ताणे दुसरे खणीर नोकरी धरली. हांगा ताचो संबंद कामगारांकडेन आयलो आनी तांतुंतल्यान सामाजीक जाणीव ताचेमदीं रुजुंक पावली. गोंय सुटके उपरांत ताणे कांय काळ गोंयच्या कामगार फुडार्‍यांबराबर वावर केलो. जॉर्ज फेर्नांडीस हांचेकडेन हांगाच ताची वळख जाली. नागेश‌बाबाल्या व्यक्तिमत्वाचें हें एक महत्वाचें तांस.

ताच्या जिविताच्या पुस्तकाचें एक वाचपा सारजें पान म्हळ्यार ताचो गोंयच्या मुक्ती चळुवळिंतलो वांटो. ऐन तरने पिरायेर ताणे ह्ये चळुवळींत उडी घेतली. त्या वेळार तो आपल्या कुटुंबाकडेन आशिल्ली लागणूक विसरलो. त्या काळाचो तो परिणाम आसुंये. कांय ना म्हळ्यार पांच वरसां म्हळ्यार एका अर्थान जिवीत समृद्ध करपी थारलीं. जें औपचारीक शिकप अर्दकुटें उरिल्लें तें पुराय कर‌पाची संद ताका मेळ्ळी. पांडुरंग मुळगांवकार, गोपाळ आपा कामत, नंदा गायतोंडो सारकिल्यांच्या सांगाताक वेग‌वेगळ्या विशयांचेर भासाभास जाताली. आनी कांय बरीं पुस्तकां वाचपाक मेळटालीं. जानुआर फेर्नादीश ह्या हळदोणेच्या एका शिक्षका कडल्यान तो उर्दू शिकलो. शेणै गोंय‌बाबाले बरपावळीचें वाचन हांगाच जालें आनी कोंकणिविशिंची भूमिका आनी निष्ठा घट जावंक पावली. कोणे तरी चोरून सेलांत पावयिल्लें पंडीत नेहरुचें आत्मचरित्र वाचून काडलें. हर्शीं नागेश‌बाबाक इंगलीष येनाशिल्ली. पूण यत्न करून तें पुस्तक वाचलें आनी तेन्ना सावन इंगलीष पुस्तकां ताणे नेमान वाचलीं.

बंदखणींत आसताना नागेश‌बाबान एक महत्वाचो उद्योग केलो तो म्हळ्यार ’जोत’ ह्या हाताळ्याची निर्मणी. खर्‍या अर्थान कवी आनी बरोवपी म्हण ताचो उदेव हांगाच जालो. आपल्या सांगात्यां कडल्यान ताणी धाकल्यो कथा, कविता तांचे फाटीक लागून बरोवन घेतल्यो आनी तें सगळें साहित्य आपल्या निवळ आनी सुंदर अक्षरान बरोवन काडलें. तांचे बराबर प्रफुल्ल प्रियोळकार आसताले. ते एक बरे चित्रकार. अंकाची सजावट प्रियोळकार करताले. ते राजकारणांत पडुंक नाशिल्ले जाल्यार ते एक बरे चित्रकार म्हण नामना मेळयतले आशिल्ले. ताणी कांय ना म्हळ्यार सोळा अंक काडले आसपाक जाय. तांतुंतले कांय मुंबय राबितो करून आशिल्ल्या आमच्या एका लेखकान व्हेले आनी शेणयले. आनी मुखार तांकां विचारतकच त्या लेखकान ताका फाफुडलो. एक मोलादीक असो ठेवो गेलो हाची नागेश‌बाबाक खंत भोगली. ह्या अणभवाक लागून उरिल्ले अंक ताणे कोणाक दाखयले ना. बंदखणींत आसताना ताणे डायरी बरयली. ती वाचपा सारकी आसा. ती उजवाडा हाडची म्हण खूप जाणांनी ताका सांगून पळयलें. पूण ताणे ती गजाल काना मनार घेतलीना. तें काम आतां तांचे पूत राम‍दासान करचें अशें म्हणचें दिसता. तांतुंतल्यान बंदखणीच्या जिविताचेर बेस बरो उजवाड पडटलो. बंदखणिंतल्यान सुटून येतना तें हात‌बरप मोठ्या हिक्मतीन भायर हाडचें पडलें. ती एक आगळीच कथा.

नागेश‌बाबाल्या जिविताक थिराय येवपाक ताका परिस्थितिकडेन बरोच संघर्श करचो पडलो. थोडी भोव पत्रकारिता ताणे ह्या काळांत केल्या. फेलिसियो कार्दोज ’लोक‌साद’ हें नेमाळें काडटालो. तांतुंत तो कांय दीस आशिल्लो. शिक्षणीक पात्रताय फाव ती नाशिल्ल्यान सरकारी नोकरी मेळप सोंपें नाशिल्लें. पूण ६.६.१९६६ ह्या दिसा ताका आकाश‌वाणींत उद्घोशकाची नोकरी मेळ्ळी. ह्या पदाक शिक्षणीक पात्रतेपरस बरो आवाज आनी बरोवपाची कला आंगांत आसप गरजेचें qualification आशिल्लें. ताची परिक्षा आनी मुलाखत बाकीबाबान घेतिल्ली. केप्यां शाळे उपरांत आतां आकाश‌वाणीचेर एका वेगळ्या नात्यान ते एकटांय आयले. हांगा तो कांय काळ ’युववाणी’ ही कार्यावळ पळयतालो. आज जे कांय कथा, कविता बरोवन कोंकणिच्या मळार पर्जळटात ते नागेश‌बाबाचे find म्हणपाक जाय. हांव मुंबय आकाश‌वाणी वयल्यान बदली जावन पणजे आयलों. तेन्ना तो सेवानिवृत्तिचे वाटेर आशिल्लो. ताचो तसो म्हाका सांगात दोन वरसां लाबलो. ’पाटू पटेकार’ आनी ’राजाराम राटावळी’ ह्यो दोन विनोदी मालिका ताणे आकाश‌वाणी खातीर बरयल्यो. ताका तांत्रीक गजाली मात म्हणपा सारक्यो जम नाशिल्ल्यो. तेन्ना नारायण पत्की ताका पालव दितालो.

नागेश‌बाबाचें एक व्यसन म्हळ्यार पुस्तक खरेदी. वेग‌वेगळीं मासिकां वर्गणी भरून तीं मागोवप. ताच्या संग्रहांत Indian Literature आनी ’समकालीन भारतीय साहित्य’ ह्या जर्नलांचे अंक आसात. तेच प्रमाण ’सत्यकथा’ ह्या म्हयन्याळ्याचे अंक आसपाक जाय. ’गोमंतक बूक सर्वीस’ विनायक नायक चलयताले. तांच्या प्रदर्शनांत तो प्रत्येक फावट कमीत कमी देड हजारांचीं पुस्तकां घेतालो. कोंकणी, हिंदी, मराठी, इंगलीष आनी पुर्तुगेज भासांतल्या पुस्तकांनी ताचो ’मानस‌दीप’ भरिल्लो. बी.ए. आनी एम. ए. जाल्ले आमचे कांय जाण इंगलीष वाचपाक भयान फाटीं सरतात तांणी नागेश‌बाबाची देख घेंवची. गाब्रीयेल गार्सिया मार्केज; जुजे सारामाग समजुपाक थोडे कठीण आसून‌य ताणे ते लेखक वाचिल्ले. सारामाग मूळ पुर्तुगेजींत आनी ताचो इंगलीष अणकारूय. ते भायर लिपी संबंदान ताणे जायतो अभ्यास केल्लो.

ताची घरकान्न मोहिनी हिणे ताका बेस बरो सांगात दिलो. तिची याद म्हणू तिच्या नांवार पुरस्कार सुरू केलो.

नागेश‌बाब - बाकीबाब, पंडीत, मनोहर‌राय आनी भांगी, रामाणी हांची पिळगी आनी उदय भेंब्रे, हरदत्त खांडेपारकार, जेस फेर्नांदीश हे पिळगेमदलो एक दुवो. ताच्या मर्णान तो तुटलो. ताची बरीच बर्पावळ संग्रहाच्या रुपान येवपाची गरज आसा. कोण तरी ह्या वावराक माथें मारतलो अशी आस्त पर्गटाव्यां.

यागांत हांगा राबून राबून
फुडले गडे आतां येंवचे जाल्यात
सगळो शीण पयस करून
तुजे म्हजे सूर आतां लागचे जाल्यात

नागेश‌बाब कर्मलीक हो सोबून epitaph दिसता.

-माधव बोरकार