ನೋಬೆಲ್ ಕವಿ: ಜೊಸ್ವೆ ಖಾರ್ದೂಚೀ

ಸಾತ್ವೊ ಗಾಂಚ್:

ನೋಬೆಲ್ ಕವಿ: ಜೊಸ್ವೆ ಖಾರ್ದೂಚೀ

ಕೊಣ್ ತರಿ ಮನಿಸ್ ಕವಿತಾ ಬರಂವ್ಕ್ ಸುರ್‍ವಾತ್ ಕರ್‍ತಾ ತರ್ ತಾಚ್ಯೊ ಪಯ್ಲ್ಯೊ ವೊಳಿ ವಸಂತಾಚೆ ಆಂಕ್ರೆಂಬರಿ ತರ್ನ್ಯೊ ಆನಿ ರಮ್ಯ್ ಆಸ್ತಾತ್. ಪೂಣ್ ಜೆನ್ನಾ ತೊ ಕವಿ ಝೂನ್ ಜಾತಾ ತೆನ್ನಾ ಹಳೂ ತಾಚೆ ವೊಳಿಂಕ್ ಪಾಳಾಂಚೊ ನಾರ್ ಮೆಳ್ತಾ. ಹ್ಯಾ ಪಾಳಾಂನಿ ಕುಪಾಂಚೊ ತೇವ್ ಆಸ್ತಾ ತಶೆಂಚ್ ಭುಂಯ್‌ಚ್ಯಾ ಗರ್ಭಾಚಿ ಧಾವ್‌ಯ್ ಲಾಸ್ತಾ.

ಇತ್ಲೆಂ ಬರಂವ್ಕ್ ಕಾರಣ್ `ಸಯ್ತಾನಾಕ್ ಸ್ಥುತಿ' ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಕವಿತಾ. ಕವಿತೆಚಿ ಮೂಳ್ ಭಾಸ್ ಇತಾಲಿ. ಲಿಕ್‌ಲ್ಲೊ ಕವಿ ಜೊಸ್ವೆ ಖಾರ್ದೂಚೀ. ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಚಿಂತ್ಪಾಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಕವಿಕ್ 1906 ವ್ಯಾ ವರ್ಸಾಚೆಂ ನೊಬೆಲ್ ಇನಾಮ್ ಪ್ರಾಪ್ತ್ ಜಾಲಾಂ.

ಖಾರ್ದೂಚೀ ಫಕತ್ ಏಕ್ ಕವಿ ನ್ಹಯ್ ಬಗರ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಆನಿ ಸಮಾಜೆಚೊ ನಿಶ್ಟುರ್ ವಿಮರ್ಶಕ್ ಸಯ್ತ್. ಕ್ರೀಸ್ತಾಂವ್‌ಪಣ್ ಆನಿ ಕಥೊಲಿಕ್ ಇಗರ್ಜೆಂಚ್ಯಾ ಸೆಕ್ಯುಲರ್ ಸಕ್ತೆ ವಿರೋಧ್ ತೊ ಚಿಂತಾಲೊ. "ಹಾಂವ್ ಖರೊಚ್ ಜಾಣಾಂ ಕಿ ಸತ್, ಶಾಂತಿ ಆನಿ ದೇವ್ ಹೆಂ ಕಸಲೆಂಚ್ ಪಾದ್ರಿಂಲಾಗಿಂ ನಾ. ಹೆ ಧಾರ್ಮಿಕ್ ನಿಜಾಯ್ಕಿ ಇತಾಲಿಚೆ ದುಸ್ಮಾನ್" ಅಶೆಂ ತಾಣೆಂ ಏಕ್ ಪಾವ್ಟಿಂ ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲೆಂ ಆಸಾ. ಅಸಲ್ಯಾ ಸಬಾರ್ ತಾಚ್ಯಾ ಖತ್ಕತ್ಯಾ ವಿಚಾರಾಂನಿ ಉಬ್ಜಲ್ಲಿ ಕವಿತಾ- `ಸಯ್ತಾನಾಕ್ ಸ್ಥುತಿ'. ಹಿ ಕವಿತಾ ಘಡ್‌ಲ್ಲಿ 1863 ಇಸ್ವೆಂತ್. 1865 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಫಾಯ್ಸ್ ಜಾವ್ನ್ 1869 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಪರತ್ ಏಕ್ ಪಾವ್ಟಿಂ ಬೊಲೊಞಾ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿಚ್ಯಾ ಮ್ಯಾಗಝಿನಾಂತ್ ಫಾಯ್ಸ್ ಜಾಲಿ. ಹೆ ಕವಿತೆ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಖಾರ್ದೂಚೀ ಸಯ್ತಾನಾಕ್ ಪುಜಾ ಕರ್‍ತಲೊ ಮ್ಹಣೊನ್‌ಚ್ ಫಾಮಾದ್ ಜಾಲೊ!

ಖಾರ್ದೂಚೀ ಜಲ್ಮಲ್ಲೊ ಇತೆಲಿಚ್ಯಾ ಪೀಸಾಲಾಗಿಂ ವಾಲ್-ಡಿ-ಕ್ಯಾಸ್ತೆಲೊ ನಾಂವಾಚ್ಯೆ ಎಕೆ ಲ್ಹಾನ್ ಹಳ್ಳೆಂತ್. ೧೮೩೫ ಜುಲಾಯ್ ೨೭ ತಾಚಿ ಜಲ್ಮಾತಾರಿಕ್. ತಾಚೊ ಬಾಪಯ್ ಏಕ್ ಸಾದೊ ದೊತೊರ್.

ಆಪ್ಲ್ಯಾ ವೀಸ್ ವರ್ಸಾಂ ಪ್ರಾಯೆರ್ ಖಾರ್ದೂಚೀನ್ ತತ್ವ್ ಗಿನ್ಯಾನಾಂತ್ ಸನದ್ ಜೊಡ್ಲಿ. ಹ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ತೊ ಜಾಯ್ತೊ ಕಶ್ಟಾಲೊ. ಸಾದೊ ಮೆಸ್ತ್ರಿ ಜಾವ್ನ್ ಸಬಾರ್ ಶಾಳಾಂನಿ ತಾಣೆ ಶಿಕಯ್ಲೆಂ. ಬಾಪಯ್ ಸರ್ಲೊ. ಭಾವಾನ್ ಜೀವ್ಘಾತ್ ಕೆಲೊ. ಖಡ್ಪಿ ಫಾತ್ರಾಂಚ್ಯಾ ಹರ್ದ್ಯಾಕ್ ಮಾರ್‍ಲ್ಯಾ ತಿತ್ಲೆಂ ನ್ಹಂಯ್‌ಚ್ಯಾ ಲ್ಹಾರಾಂಕ್ ಫೆಂಡ್ ಚಡ್. ಜಶೆಂ ಕವಿ, ಜೀಣ್ ತಾಕಾ ಕಾಂಪಯ್ತಾ ತಿತ್ಲಿಂಚ್ ಪ್ರಭಾವ್ ಭರಿತ್ ಲ್ಹಾರಾಂ ತಾಚಿ ಕಾಳ್ಜಾ ತಡ್ ಭೊಕೊರ್‍ತಾತ್. ಆನಿ ಜೆನ್ನಾ ಕಾಂಯ್ ತರೀ ಹ್ಯಾ ಲ್ಹಾರಾಂಕ್ ಉತ್ರಾಂ ಮೆಳ್ಳಿಂ ತೆನ್ನಾ ಪಾನಾಂ ಪಾನಾಂನಿ ಮೊತಿಯಾಂಚ್ ಶಿಂಪ್ತಾತ್. ಹ್ಯಾ ಕವಿಕ್‌ಯಿ ತಶೆಂಚ್ ಜಾಲೆಂ. ಚಡ್ ಉಣೆ ಹ್ಯಾ ತಾಚ್ಯಾ ಸಂಕಶ್ಟಾಂಚೆ ಆವ್ದೆಂತ್‌ಚ್ ತಾಣೆ ಆಪ್ಲೊ ಪಯ್ಲೊ ಕವಿತಾ ಜಮೊ ಭಾಯ್ರ್ ಕಾಡ್ಲೊ.

1859 ವೆರ್ ಎಲ್ವಿರಾ ಲಾಗಿಂ ಲಗೀನ್ ಜಾಲೊ. ಥೊಡಿಂ ವರ್ಸಾಂ ಥಂಯ್ ಹಾಂಗಾ ಶಿಕಯ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಬೊಲೊಞಾ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿಂತ್ ವಿದ್ಯಾಪೀಠಾಚೊ ವ್ಹಡಿಲ್ ಜಾವ್ನ್ ವಿಂಚುನ್ ಅಯ್ಲೊ. 1904 ಕಾಳಾಂತ್ ನಿವೃತ್ತಿ ಜಾತಾ ಪರ್ಯಾಂತಿ ತಾಣೆ ಹೊ ಹುದ್ದೊ ಸಾಂಡ್ಲೊ ನಾ.

ಆಪ್ಲ್ಯಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಪಣಾರ್‌ಚ್ ಗ್ರೀಕ್ ಆನಿ ರೋಮನ್ ಸಾಹಿತಿಂಚೆ ವೊಡ್ಣೆಕ್ ಭುಲುಲ್ಲೊ ಖಾರ್ದೂಚೀ ಇತೆಲಿಚೆ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಕವಿ ಡಾಂಟೆ, ಟಾಸ್ಸೊ ತಸಲ್ಯಾಂಚೆಂ ಸಾಹಿತ್ ಬೋವ್ ಗುಂಡಾಯೆನ್ ಅಧ್ಯಯನ್ ಕರ್‍ತಾಲೊ. ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಪಣಾರ್‌ಚ್ ಮನ್ ಕಾವ್ಯಾಕ್ ಒಪ್ಸುನ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಭೊಂವ್ತಿಲ್ಯಾ ಘಡಿತಾಂಕ್ ವಿಶೇಸ್ ಥರಾನ್ ಸ್ಪಂದನ್ ಕರ್‍ತಾಲೊ. ತಾಚ್ಯೊ ಸುರ್ವಿಲ್ಯೊ ಕವಿತಾ ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಶೈಲೆಚ್ಯೊ. ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಕವಿ ಹೋರೇಸ್ ಆನಿ ವರ್ಜಿಲ್ ತಸ್ಲ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಮಿಟಾರಾರ್‌ಚ್ ಗುಣ್ಗುಣ್ತಾಲ್ಯೊ. ಹ್ಯಾ ಕವಿಂಚ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಇತ್ಲೊಯ್ ಪಿಸ್ವಾಲ್ಲೊ ಕಿ ಹೋಮರಾಚೆಂ ಮಹಾಕಾವ್ಯೆಂ ಇಲಿಯಡಾಚೊ ಏಕ್ ವಾಂಟೊ ಮಾಂಯ್ ಭಾಶೆಕ್ ತರ್ಜುಮೊ ಸಯ್ತ್ ಕೆಲ್ಲೊ ತಾಣೆ.

"ಸಯ್ತಾನಾಕ್ ಸ್ಥುತಿ" ಉಪ್ರಾಂತ್ ತಾಚೆ ದೋನ್ ಬೋವ್ ಆಪುರ್ಬಾಯೆಚೆ ಕವಿತಾ ಜಮೆ "ರೈಮ್ ನ್ಯೂವೆ" ಆನಿ "ಓಡಿ ಬಾರ್ಬಾರೆ" ಪರ್ಗಟ್ ಜಾಲೆ. ಶೆಂಭೊರ್ ಆನಿ ಪಾಂಚ್ ಕವಿತೆಂಚೊ ಪೆರ್ಗೊ "ರೈಮ್ ನ್ಯೂವೆ"(ನವಿಂ ಗಿತಾಂ) ಬೂಕ್ ತಾಚ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಆಟೆವಿಟ್ಯಾಂಚೊ ಉಮಾಳೊ. ಲ್ಹಾನ್‌ಪಣಾಲ್ಯೊ ಯಾದಿ, ಎಕ್ಲ್ಯಾಚ್ ನೆಣ್ತ್ಯಾ ಪುತಾಚೆಂ ಮರಣ್, ಪ್ರಮುಖ್ ಚಾರಿತ್ರಿಕ್ ಘಡಿತಾಂ, ಸಿಂತಿಮೆಂತಾಂ, ದೂಕ್, ಆಕ್ಲಾಸ್.. ಅಸಲಿಂ ಸರ್ವ್ ಭೊಗ್ಣಾಂ ಕವಿತೆಂಚ್ಯಾ ವೊಳಿಂ ವೊಳಿಂನಿ ಕಿರ್ಲೊನ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾಂತ್. ತೊ ಲಗ್ನಾಚ್ಯೊ ಸಾಂಕ್ಳಿ ತುಟವ್ನ್ ಗೆಲ್ಲೊ ಏಕ್ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಪ್ರೇಮಿ ತೆಂ ಹ್ಯಾ ಬುಕಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಮೊಗಾ ಪದಾಂನಿ ಝಳ್ಕತಾ.

ಖಾರ್ದೂಚೀ ಏಕ್ ಉಂಚ್ಲೊ ಉಲೊವ್ಪಿ, ಸಾಹಿತಿಕ್ ಚರಿತ್ರೆಗಾರ್ ಆನಿ ಏಕ್ ಆಪುರ್ಬಾಯೆಚೊ ತರ್ಜಣ್ಕಾರ್ ಸಯ್ತ್. ಗಯಟೆ ಆನಿ ಹೈನ್ ತಸಲ್ಯಾಂಚಿಂ ಗೀತಿಕಾಂ ತಾಣೆ ತರ್ಜುಮೊ ಕೆಲ್ಯಾಂತ್. ಗದ್ಯ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಂತ್‌ಯಿ ಬರ್ಪೂರ್ ಸಾಗೊಳಿ ಕೆಲ್ಯಾ. ತಾಚೆಂ ಗದ್ಯ್ ಸಾಹಿತ್ ವಿಮರ್ಶೆ, ಜಿಣಿಯೆಕಥಾ, ಭಾಷಣಾಂ ಆನಿ ಪ್ರಬಂಧ್ ಅಶೆಂ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಪ್ರಕಾರಾನಿಂ ವಿಸ್ತಾರ್‍ಲಾಂ.

ಇತೆಲಿಚ್ಯಾ ಸುಟ್ಕೆ ಝುಜಾಂತ್ ತಾಚೆ ಕವಿತೆಂನಿ ಸಬಾರಾಂಕ್ ಜೀವ್ ಭರ್ಲಾ. ತಾಕಾ ಲಾಬ್‌ಲ್ಲೆಂ ನೊಬೆಲ್ ಇತೆಲಿ ದೇಶಾಕ್ ಮೆಳ್‌ಲ್ಲೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ ನೊಬೆಲ್.  1890 ವೆರ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ದೇಶಾಚೊ ಸೆನೇಟರ್ ಜಾವ್ನ್ ವಿಂಚುನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ ಖಾರ್ದೂಚೀ ನೊಬೆಲ್ ಆಪ್ಣಾಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ದುಸ್ರ್ಯಾ ವರ್ಸಾ ಮ್ಹಣ್ಜೆ 1907 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಮರಣ್ ಪಾವ್ಲೊ.

ವಿಲ್ಸನ್ ಕಟೀಲ್